نظام استاندارد ایران باید از نگاه بومی فراتر رود

رئیس سازمان ملی استاندارد گفت: اگر می‌خواهیم در بازارهای جهانی حضور مؤثر داشته باشیم، باید نگاه خود را از چارچوب‌های بومی فراتر ببریم.

فرزانه انصاری ۸ آبان ماه، در آیین تجلیل از واحدهای نمونه استاندارد، اظهار کرد: استاندارد در همه شئونات زندگی مردم حضور دارد و ما وظیفه خود می‌دانیم که از سلامت جامعه صیانت کنیم. هر محصول و هر خدمتی که مطابق استاندارد ارائه می‌شود، در واقع احترام به کرامت انسانی و شأن والای هر فرد در جامعه است. از این رو، استاندارد برای ما تنها یک واژه فنی نیست، بلکه مفهومی معنوی است که با ارزش‌های انسانی و اخلاقی پیوند خورده است.

وی افزود: در شهر معنوی مشهد که جایگاه ویژه‌ای در جغرافیای کشور دارد، وظیفه خود می‌دانیم که در راستای تسهیل تجارت و ارتقای کیفیت، دستورالعمل‌ها را به‌روزرسانی کنیم. یکی از اقدامات مهمی که در شورای‌عالی استاندارد انجام شد، تدوین سند جامع نظام مقررات فنی و کیفیت کشور است که پس از چند سال توقف، با تلاش شبانه‌روزی همکاران و همراهی مجلس ترمیم شد.

انصاری بیان کرد: در این سند ۱۲ کاربرد کلیدی برای توسعه نظام استاندارد کشور پیش‌بینی شده است. اگر می‌خواهیم نظام استاندارد ایران در صحنه جهانی حضور مؤثر داشته باشد، نمی‌توانیم با رویکرد صرفاً بومی حرکت کنیم. باید راهکاری بیابیم که به تجار و تولیدکنندگان کشور کمک کند تا محصولات خود را راحت‌تر در بازارهای جهانی عرضه کنند؛ استاندارد امروز تنها ابزار کنترل کیفیت نیست، بلکه زبان مشترک تجارت، اعتماد عمومی و توسعه پایدار است.

وی ادامه داد: بر اساس قانون، همه دستگاه‌های اجرایی باید مقررات خود را بر پایه استانداردهای ملی و بین‌المللی تدوین کنند. امیدواریم با همکاری دولت و مجلس، شاهد تحولات بزرگی در نظام استانداردسازی کشور باشیم. تغییر نگاه در سطح حاکمیت ضروری است؛ باید از نگاه گذشته‌نگر فاصله بگیریم و رویکرد آینده‌نگر و جهانی را در دستور کار قرار دهیم.

رئیس سازمان ملی استاندارد با اشاره به شعار سال سازمان بین‌المللی ایزو گفت: شعار امسال ایزو «مشارکت جهانی برای تحقق اهداف توسعه» است. دنیا به این نتیجه رسیده که هیچ کشوری به‌تنهایی نمی‌تواند مسیر توسعه را طی کند؛ بلکه باید مجموعه کشورها، دانش‌ها و تجربه‌ها در کنار هم برای پیشرفت بشر تلاش کنند.

انصاری ادامه داد: در حوزه خدمات، مشهد می‌تواند الگویی برای استانداردسازی در زمینه‌های گردشگری، آموزش، حمل‌ونقل، بانکداری و خدمات شهری باشد. سازمان ملی استاندارد در همه این حوزه‌ها کمیته‌های متناظر بین‌المللی دارد و ایران در این زمینه‌ها فعال است.

وی با اشاره به ظرفیت ماده ۱۷ قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد، بیان کرد: در هر نقطه‌ای که سلامت و کیفیت جامعه به خطر بیفتد، سازمان ملی استاندارد مجاز به ورود و نمونه‌برداری است. ما امروز در کشور مراکز تأیید صلاحیتی داریم که هم‌ترازی آن‌ها با مؤسسات بین‌المللی مورد تأیید است و نتایج آزمون‌های آن‌ها در سطح جهانی معتبر شناخته می‌شود.

وی افزود: یکی از برنامه‌های جدید ما اعطای گواهی انطباق خدمات است. تاکنون در این حوزه متقاضی نداشته‌ایم و امیدواریم استان خراسان رضوی نخستین متقاضی دریافت گواهی خدمات در حوزه گردشگری و خدمات شهری باشد. این گواهی‌ها در کنار سیستم‌های ایمنی، محیط زیست و رضایت مشتری می‌تواند به ارتقای کیفیت خدمات شهری کمک کند.

رئیس سازمان ملی استاندارد به توافق‌نامه‌های همکاری بین‌المللی نیز اشاره و خاطرنشان کرد: با کشورهایی چون عراق، روسیه و چین تفاهم‌نامه‌هایی برای هم‌ترازی استانداردها و تسهیل صادرات امضا کرده‌ایم. هدف این است که تجارت کالا و خدمات میان کشورها با شناخت متقابل استانداردها روان‌تر انجام شود.

انصاری افزود: خراسان رضوی، شورای راهبری استاندارد جلسات خود را به‌طور منظم برگزار می‌کند و پیشنهاد ما این است که گزارش‌های سالانه کیفیت در اختیار مردم قرار گیرد تا اعتماد عمومی افزایش یابد. باید ارتباط با مردم را تقویت کنیم تا شهروندان بدانند که سازمان استاندارد همراه و مدافع حقوق آنان است.

وی با تأکید بر جایگاه برجسته خراسان رضوی، بیان کرد: این استان بیشترین تعداد واحدهای نمونه استاندارد در کشور را دارد و عزم جدی صاحبان صنایع برای ارتقای کیفیت در آن مشهود است. پیشنهاد ما تدوین «نقشه استاندارد استان خراسان رضوی» است تا شاخص‌های کیفی، واحدهای تولیدی و خدمات کلیدی استان از جمله زعفران، گردشگری، مواد غذایی و تجهیزات پزشکی شناسایی و ساماندهی شود. این اقدام برای نخستین‌بار در کشور می‌تواند در این استان رقم بخورد.

انصاری درباره حمایت از تولیدات دانش‌بنیان افزود: با همکاری پارک علم و فناوری خراسان، برنامه‌ای برای استانداردسازی محصولات دانش‌بنیان در دست اجرا داریم تا این محصولات بتوانند در سطح ملی و بین‌المللی رقابت کنند.

وی همچنین از طرح استانداردسازی خدمات زائران در مشهد خبر داد و گفت: در حال تدوین نشان خدمات زائر هستیم که با همکاری دستگاه‌های نظارتی آغاز خواهد شد. این طرح می‌تواند خدمات ارائه‌شده به زائران را به سطحی استاندارد و قابل اعتماد برساند.

انصاری خاطرنشان کرد: حمایت از واحدهای تولیدی، ایجاد مسیرهای تشویقی و تسهیل واردات مواد اولیه برای تولیدکنندگان از برنامه‌های مهم سازمان است. همچنین به دنبال پیاده‌سازی سیستم‌های نظارت هوشمند در خطوط تولید هستیم تا با اطمینان از کیفیت محصولات، تعداد نمونه‌برداری‌های فیزیکی کاهش یافته و فرآیند کنترل کیفیت سریع‌تر و اقتصادی‌تر شود.

وی تأکید کرد: با اجرای برنامه‌های تحولی، امیدواریم در پایان سال گزارشی روشن و امیدبخش از پیشرفت‌های حوزه استاندارد و تضمین سلامت و کیفیت زندگی مردم به دولت و ملت ارائه دهیم. همه ما موظفیم برای ارتقای کیفیت و سلامت جامعه تلاش کنیم و این مسیر را با اتکا به دانش، ایمان و همدلی ادامه دهیم.

داخلی‌سازی و ارتقای کیفیت خودروها بدون استاندارد ممکن نیست

سیداحسان قاضی‌زاده هاشمی، نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو شورای عالی استاندارد در این مراسم با بیان اینکه داخلی‌سازی و ارتقای کیفیت خودروها بدون استاندارد ممکن نیست گفت: در مسیر داخلی‌سازی و تولید ملی، رعایت دقیق استانداردها اصل خدشه‌ناپذیر است.

وی اظهار کرد: رسالت نظارت، قانون‌گذاری و تدوین سیاست‌های مرتبط با حوزه استاندارد بر عهده نمایندگان مجلس شورای اسلامی است و امروز در شرایط خاص کشور، سرعت‌بخشی در کنترل کیفیت و ارتقای نظام استاندارد بیش از هر زمان دیگری ضرورت دارد.

قاضی زاده ادامه داد: در جلسات شورای عالی استاندارد، موضوعات متنوعی به تصویب رسیده و به‌طور خاص، بسته سیاستی و نظارتی در حوزه استاندارد و تعیین صلاحیت‌ها مورد تأیید قرار گرفته است. یکی از بحث‌های مهم، نظام کنترل کیفیت و نظارت بر کالاها، محصولات و خدمات است. ما امروز در شرایط خاصی به سر می‌بریم که نیازمند سرعت‌بخشی در خصوص کنترل کیفیت هستیم.

عضو شورای عالی استاندارد با اشاره به شرایط ویژه استان خراسان رضوی ادامه داد: یکی از نیازهای اصلی خراسان رضوی، سرعت‌بخشی در فرآیندهای استاندارد و کنترل کیفیت است. پس از تحریم‌های ظالمانه و حوادث اخیر، حجم ورودی و خروجی کالا در نیمه شرقی کشور حداقل دو برابر شده است. بسیاری از گمرکات و مرزهای زمینی که پیش‌تر روزانه ۸ تا ۱۰ ساعت فعالیت داشتند، اکنون تقریباً به‌صورت شبانه‌روزی مشغول به کارند. این وضعیت نشان‌دهنده ضرورت تکمیل حلقه‌های پاسخ‌دهی به حوزه‌های تأیید کیفیت و سنجش استانداردهای کالایی است تا روند ترانزیت و تجارت تسهیل شود.

وی بیان کرد: حوزه‌هایی که امروز سازمان ملی استاندارد وارد آن‌ها شده و شامل استانداردهای اجباری است، کاملاً درست و منطقی انتخاب شده‌اند. در جلسات شورای عالی استاندارد، درباره محصولات بخش کشاورزی و صنایع غذایی نیز تصمیم‌گیری شد. ممکن است وزارتخانه‌های ذی‌ربط تمایل نداشته باشند سازمان ملی استاندارد وارد محدوده فعالیتی آن‌ها شود، اما واقعیت این است که سلامت و امنیت غذایی مردم اقتضا می‌کند این سازمان براساس حکم قانون وارد عمل شود. این ورود اجتناب‌ناپذیر و ضروری است.

قاضی‌زاده هاشمی گفت: استاندارد دو روی یک سکه دارد؛ از یک سو باید سرعت و چابکی در فرآیندها افزایش یابد و از سوی دیگر کنترل کیفیت و اصالت کالاها حفظ شود، به‌ویژه در حوزه‌هایی که مشمول استانداردهای اجباری هستند. همچنین ضروری است موضوعات پدافندی در برخی گروه‌های کالایی و مناطق مرزی نیز مورد توجه ویژه قرار گیرد. مرزهای دوغارون، سرخس و لطف‌آباد و کریدورهای مرتبط با تبادلات سوخت، انرژی و هیدروکربنی نیازمند کنترل دقیق، سریع و پدافندی هستند و سازمان ملی استاندارد نقش مهمی در این زمینه دارد.

وی افزود: مجلس شورای اسلامی در برابر فشارهایی که ممکن است تمایل به کاهش نظارت و صحت‌سنجی داشته باشند، ایستادگی می‌کند. در عین حال تقویت توان داخلی در این حوزه اهمیت فراوانی دارد. تنها دو روز پیش، افتتاح خط تولید ال۹۰ ایرانیزه‌شده توسط گروه پارس‌خودرو انجام شد؛ همه مدیران و تولیدکنندگان بخش خودروسازی از جمله گروه سایپا در آن حضور داشتند و دغدغه اصلی آن‌ها موضوع استاندارد بود. ما قول داده‌ایم جلسه‌ای مشترک بین انجمن قطعه‌سازان و سازمان ملی استاندارد برگزار شود تا داخلی‌سازی قطعات خودروها رنگ و بوی ایرانی بگیرد.

قاضی‌زاده هاشمی تاکید کرد: اکنون در کشور خودروهایی داریم که پلتفرم آن‌ها قبلاً صددرصد خارجی بوده، اما با تلاش قطعه‌سازان داخلی ـ که در خراسان نیز از قوی‌ترین‌ها هستند ـ تا ۸۰ درصد ایرانی‌سازی شده‌اند. این موفقیت نیازمند عزم و همبستگی ملی و همکاری همه دستگاه‌هاست. این در حالی است که شرکت رنو فرانسه، هنگام خروج از ایران بیش از 5سال پیش، اعلام کرده بود که خودروسازان ایرانی هرگز قادر به داخلی‌سازی قطعات این خودروها نخواهند بود؛ اما امروز به لطف همدلی و مشارکت سازمان ملی استاندارد و صنعت داخلی، این امر محقق شده است.

وی با تأکید بر حفظ کیفیت گفت: هیچ‌کس نباید کیفیت و رعایت استانداردها را فدای سرعت یا منافع تجاری کند. باید بین توسعه صنعتی، داخلی‌سازی و حفظ اصالت و کیفیت تعادل برقرار شود؛ این تناسب و توازن لازمه پیشرفت پایدار کشور است.

قاضی‌زاده هاشمی با قدردانی از کارکنان سازمان ملی استاندارد، آزمایشگاه‌های همکار و فعالان بخش خصوصی اظهار کرد: این مجموعه‌ها بازوان اجرایی و نظارتی استاندارد کشور هستند و با همکاری دولت و بخش خصوصی، مدیریت استاندارد ایران را هدایت می‌کنند. خراسان رضوی امروز قطب صنعت، تولید و ترانزیت کشور است و تقویت تعامل و هم‌اندیشی میان سازمان ملی استاندارد، سازمان محیط زیست و دیگر نهادها ضرورتی انکارناپذیر است. امیدوارم این همکاری‌ها زمینه‌ساز خدمتی بزرگ به مردم ایران باشد.

*