سردار کارگر: اسناد دفاع مقدس در کنار آثار غیرمنقول باید ثبت شوند

همزمان با سالروز آزادسازی خرمشهر از لوح ۱۲ اثر ثبت‌شده ملی مرتبط با دوران دفاع مقدس در استان خوزستان رونمایی شد.

به گزارش ایسنا، سردار بهمن کارگر، رئیس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، امروز (شنبه ۳ خرداد)، در مراسم مشترک معاونت میراث‌فرهنگی و بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، شامل رونمایی از الواح ثبت آثار دفاع مقدس خوزستان و جلسه شورای ملی ثبت آثار غیرمنقول فرهنگی‌تاریخی که در باغ‌موزه دفاع مقدس برگزار شد، با گرامی‌داشت سالروز فتح خرمشهر بیان کرد: عملیات بیت‌المقدس بزرگ‌ترین، پرافتخارترین و موفق‌ترین عملیات دوران دفاع مقدس بود که برگ زرینی در تاریخ انقلاب اسلامی به شمار می‌رود.

وی با تأکید بر اینکه در طول هشت سال دفاع مقدس حتی یک وجب از خاک ایران به دشمن واگذار نشد، افزود: رزمندگان و شهدا با تمام وجود از ذره‌ذره خاک وطن دفاع کردند. امروز ثبت آثار آن حماسه‌ها، جهادی دیگر در امتداد همان راه است.

سردار کارگر با اشاره به آغاز ثبت ملی آثار دفاع مقدس در سال‌های گذشته تخاطرنشان کرد: کار بزرگی از حدود یک دهه پیش آغاز شده که همان ثبت ملی آثار دفاع مقدس است. تاکنون ۴۸ یادمان از ۵۸ یادمان در ۷ استان کشور به ثبت رسیده که با همکاری نزدیک وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی محقق شده است.

وی ادامه داد: ای‌کاش این کار از سال‌ها پیش شروع می‌شد، اما هنوز هم دیر نیست. ثبت آثار دفاع مقدس به معنای حفظ حافظه ملی است؛ همان‌طور که در دوران جنگ، رزمندگان از خاک وطن دفاع کردند، امروز شما از هویت ملی پاسداری می‌کنید.

رئیس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس بر لزوم ثبت اسناد دفاع مقدس در کنار آثار غیرمنقول تأکید کرد و گفت: این آثار باید برای آیندگان بماند و معرفی شود، چراکه در سخنان رهبر معظم انقلاب و امام خمینی (ره) بارها بر اهمیت حفظ این میراث معنوی تأکید شده است.

او همچنین پیشنهاد داد: ثبت محل‌هایی در تهران که در دوران جنگ تحمیلی هدف اصابت موشک قرار گرفته‌اند می‌تواند در اولویت قرار گیرد. این طرح با همکاری وزارت میراث‌فرهنگی و شورای شهر قابلیت اجرا دارد. دزفول نیز از دیگر شهرهایی است که بیشترین موشک‌ها را تحمل کرده و باید در این زمینه به‌صورت ویژه دیده شود.

همچنین سیدرضا صالحی‌امیری وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بیان کرد: دفاع مقدس، صرفاً یک جنگ هشت‌ساله نبود؛ بلکه صحنه‌ای حماسی از احیای هویت ایرانی‌اسلامی در برابر نظام سلطه بود. این دوران، تجلی‌گاه عالی‌ترین ارزش‌های الهی، انسانی و تمدنی ملت ایران است.

وی با تأکید بر نقش راهبردی امام خمینی(ره) در شکل‌گیری این گفتمان تاریخی تصریح کرد: امام(ره)، نسلی را پرورش داد که با تکیه بر ایمان، اخلاص و معرفت، راه صدساله را در یک شب پیمودند. آنان نه‌تنها از خاک میهن دفاع کردند، بلکه از حقیقت، ایمان، عزت و آرمان‌های والای انسانی صیانت کردند و با ایثار و شهادت، تاریخ را به حقیقت پیوند زدند.

وزیر میراث‌فرهنگی افزود: در دل بیابان‌های سوزان جنوب و ارتفاعات سرد غرب، انسان‌هایی تربیت شدند که نامشان در تاریخ ماندگار است. این نسل، تجلی بی‌بدیل معرفت، معنویت، ایثار و استقامت بود؛ نسلی که تکرار آن در هیچ دوره‌ای ممکن نیست.

وی با بیان اینکه «دفاع مقدس، یک شیفت گفتمانی بود»، اظهار کرد: در بسیاری از جنگ‌های معاصر، حتی پس از پیروزی، حس تعالی روحی و معرفت‌گرایی پدید نمی‌آید. اما در دفاع مقدس، ما شاهد آمیختگی عقلانیت، ایمان و آرمان بودیم. اگر این شیفت گفتمانی در بستر رهبری امام(ره) اتفاق نمی‌افتاد، استمرار انقلاب اسلامی با بحران هویتی مواجه می‌شد.

صالحی‌امیری تأکید کرد: آنچه در جنگ به‌دست آمد، صرفاً حفاظت از مرزهای سرزمینی نبود، بلکه تربیت نسلی بود که به جای زیست فردی، به شهادت در راه آرمان‌های الهی رسید. جنگ، دانشگاهی بود برای پرورش انسان‌هایی که سبک زندگی‌شان بر مدار ایمان، اخلاق و انسان‌سازی شکل گرفت.

وی با اشاره به سوم خرداد، سالروز آزادسازی خرمشهر، گفت: فتح خرمشهر فقط بازپس‌گیری یک شهر نبود؛ بلکه بازآفرینی روح ملی و تثبیت عزت تاریخی ملت ایران بود. این واقعه، نماد اراده ملی، ایمان راسخ و پیروزی حقیقت بر سازوکارهای مادی قدرت است.

وزیر میراث‌فرهنگی ادامه داد: ثبت و معرفی آثار دفاع مقدس، صرفاً بزرگداشت گذشته نیست؛ بلکه ترسیم مسیری روشن برای آینده است. این آثار، حامل پیام‌هایی‌اند که نسل‌های آینده را در برابر تردید، تحریف و تزلزل، مصون می‌دارند. این‌ها نه اسناد تاریخ، بلکه منشورهای حیات‌اند؛ از خاک برخاسته و تا افلاک امتداد یافته‌اند.

وی افزود: موزه دفاع مقدس، سکوی گفتمان‌سازی میان نسل‌هاست؛ جایی برای روایت حقیقت، نه صرفاً نمایش. مخاطب در این فضا با حقیقت زنده‌ای مواجه می‌شود که به او در شناخت خویش، سرزمینش و ارزش‌هایش کمک می‌کند.

صالحی‌امیری با تأکید بر رسالت تمدنی وزارت میراث‌فرهنگی در این عرصه گفت: نقش ما صرفاً اجرایی نیست؛ ما وظیفه داریم آثار دفاع مقدس را نه‌تنها به‌مثابه اشیای تاریخی، بلکه به‌عنوان اسناد زنده فرهنگی، هنری و تمدنی، ثبت، حفظ و به جهان معرفی کنیم. این آثار، چراغی برای آینده‌اند و صیانت از آن‌ها، صیانت از حقیقت و هویت ملی ماست.

وی همچنین با اشاره به ضرورت بازتولید مفاهیم دفاع مقدس با زبان نسل جدید افزود: یکی از دلایل شکاف نسلی امروز، ناتوانی در انتقال زنده مفاهیم دفاع مقدس است. ما باید از ابزارهای نوین مانند هوش مصنوعی، رسانه‌های دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی برای بازنمایی سبک زندگی، معرفت و روح آن دوران بهره ببریم؛ تا دفاع مقدس نه در قاب خاطره، بلکه در افق آینده بازآفرینی شود.

در ادامه این نشست علی دارابی، معاون میراث‌فرهنگی کشور یادآور شد: شهیدان بهترین فرزندان مام وطن‌اند که جان خود را فدای آرمان‌های بلند انقلاب اسلامی کردند. صیانت از میراث فرهنگی دفاع مقدس، پاسداشت همان جانفشانی‌هاست.

وی افزود: تقارن روز سوم خرداد با آخرین روز از هفته میراث‌فرهنگی، پیام معناداری دارد؛ چراکه دفاع مقدس، خود بخشی مهم و حیاتی از هویت تاریخی و فرهنگی ما است. جنگ تحمیلی فقط یک دفاع سرزمینی نبود؛ بلکه مقاومت ملت ایران در برابر تجاوز، ظلم، و سلطه‌طلبی قدرت‌های جهانی بود. این فرهنگ، متکی بر انسان‌سازی، آخرت‌گرایی، تقدم منافع ملی، و اراده برای دفاع از وطن است.

دارابی تأکید کرد: بازتولید و بازنشر فرهنگ دفاع مقدس، امروز یک ضرورت استراتژیک است؛ چراکه قدرت نرم ملی ما را به قدرت سخت و بازدارنده پیوند می‌زند. فتح خرمشهر نقطه عطفی در تاریخ ملت ایران است. این روز، نماد غیرت، وحدت و ایثار ملتی است که میراث‌فرهنگی‌اش فراتر از بناها و اشیاء، به ارزش‌های الهی و ملی پیوند خورده است.

قائم‌مقام وزیر میراث‌فرهنگی با اشاره به توسعه موزه‌ها در کشور، از افزایش تعداد موزه‌ها به ۱۰۰۰ موزه تا پایان برنامه هفتم توسعه خبر داد و گفت: در حال حاضر ۸۰۰ موزه در کشور فعال است و طبق برنامه‌ریزی‌ها تا پایان برنامه هفتم توسعه، ۲۰۰ موزه دیگر ایجاد خواهد شد که بخش مهمی از آن‌ها به موضوع دفاع مقدس اختصاص دارد.

وی اضافه کرد: در زمینه ثبت و معرفی آثار دفاع مقدس، وزارت میراث‌فرهنگی همکاری نزدیکی با بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس دارد و رونمایی از آثار ثبت‌شده ۷ استان کشور در این مراسم، نمونه‌ای از این تلاش‌ها است. شهدا و ایثارگران سرمایه‌های بی‌بدیل هویتی و معنوی ملت ایران هستند و حفظ آثار مرتبط با آن‌ها، وظیفه‌ای ملی و تاریخی است.

در بخش دیگر این مراسم، علیرضا ایزدی، مدیرکل دفتر ثبت آثار وزارت میراث‌فرهنگی در این مراسم با اشاره به اهمیت مستندسازی و ثبت میراث دفاع مقدس گفت: تصور عمومی از ثبت ملی، عمدتاً به آثار تاریخی معطوف است، در حالی‌که ثبت میراث معنوی، وقایع و اماکن دوران دفاع مقدس نیز بخشی مهم از هویت فرهنگی ماست.

او افزود: از مجموع بیش از ۴۲ هزار اثر ثبت‌شده در فهرست آثار ملی، ۱۱۹ اثر به دوران دفاع مقدس اختصاص دارد. امروز نیز ۴۷ اثر جدید مرتبط با این دوره در جلسه شورای ثبت بررسی و به ثبت ملی خواهد رسید.

ایزدی با تأکید بر ضرورت روایت‌گری درست برای نسل‌های آینده گفت: دفاع مقدس گنجینه‌ای از ایثار و مقاومت است که باید به نسل جوان منتقل شود.

در ادامه سردار قاسم قاسمی، مشاور وزیر میراث‌فرهنگی در امور ایثارگران، نیز با اشاره به عظمت حماسه فتح خرمشهر گفت: این واقعه نماد غرور ملی است؛ فصلی درخشان از وحدت نیروهای مسلح و مردم. نباید از نقش چهره‌هایی چون شهید محمد جهان‌آرا و حضور زنان شجاعی که در آن روزها با اسلحه در خط مقدم بودند، غافل شد.

او تأکید کرد: مطالعات نشان می‌دهد دست‌کم ۴۰ کشور از رژیم بعثی حمایت می‌کردند، اما هدایت امام راحل، دعای خیر مردم و همبستگی اقشار مختلف، رمز پیروزی ملت ایران در آن دوران دشوار بود.

به گزارش ایسنا، در این مراسم؛ با حضور سیدرضا صالحی‌امیری وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، علی دارابی قائم‌مقام وزیر و معاون میراث‌فرهنگی کشور، سردار بهمن کارگر رئیس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، جمعی از مدیران وزارتخانه، فرماندهان سپاه و ارتش برگزار شد، از الواح این آثار رونمایی به‌عمل آمد.

این ۱۲ اثر شامل: پایگاه چهارم شکاری دزفول، تیپ ۲۹۲ زرهی دزفول، لشکر ۹۲ زرهی اهواز، پادگان حمید، کتابخانه مرکزی خرمشهر، بیمارستان شهید مخبری شوش، رامگاه باینـدر و شهید نقدی خرمشهر، مدرسه ولیعصر خرمشهر، بیمارستان بقایی (الفا الفا) اهواز، بهشت هویزه، رختشویخانه دفاع مقدس اهواز، رادیو آبادان صدای نفت و رویداد چهارم آذر اندیمشک است که همگی نقش برجسته‌ای در مقاومت مردمی و نظامی دوران دفاع مقدس ایفا کرده‌اند.

*