چه خبر از«جزایر حرارتی تهران»؟

مدیرکل اداره محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران ضمن اشاره به لزوم به‌روزرسانی اطلاعات مربوط به جزایر حرارتی تهران به اهمیت هم‌افزایی برای کاهش اثر تغییرات اقلیمی تاکید کرد.

به گزارش ایسنا، یکی از فرضیاتی که درباره آب و هوای تهران از سال‌های گذشته مطرح شده، وجود جزایر حرارتی در پایتخت است. «اثر جزیره گرمایی شهری» در حقیقت بالا بودن قابل توجه دمای بعضی شهرها یا مناطق شهری در مقایسه با حومه یا محدوده‌های روستایی اطراف است. در این نقاط به علت مصالح ساختمان‌ها، آسفالت، سنگ‌ها یا سقف خانه‌ها یا فعالیت‌های صنعتی و فرودگاه و... حرارتی تولید یا متصاعد می‌شود که این مناطق را گرم‌تر از مناطق اطراف خود می کند.

حدود یک دهه قبل حسن اصیلیان - یکی از معاونان وقت سازمان حفاظت محیط زیست - گفته بود تشکیل «جزیره گرمایی در تهران» در حد یک فرضیه است.

به اعتقاد او در تهران از نظر جغرافیایی ممکن است دمای شمالی و جنوبی با هم تفاوت‌های کاملاً محسوسی داشته باشد و این قضیه به کل طبیعت تهران برمی‌گردد. او همچنین به تنوع آب‌وهوایی کشور اشاره کرده و گفته بود اختلاف دمایی زیادی بین نقاط بالا و پایین تهران وجود دارد.

اما این در خصوص محمدعلی شاعری - رئیس وقت ستاد محیط‌ زیست تهران - عنوان کرده بود که «میدان هفت‌تیر، میدان انقلاب، میدان شوش، میدان آزادی و اطراف قیطریه، جزایر گرمایی تهران هستند.»

سید حسین بحرینی - استاد دانشکده شهرسازی دانشگاه تهران - با اشاره به انجام مطالعاتی درباره نظریه نقش «جزایر حرارتی» و «جریان باد» در آلودگی هوای تهران به شناسایی نقاطی اشاره کرده و گفته بود: «در زمان انجام مطالعات سه نقطه را به عنوان جزایر حرارتی در تهران شناسایی کردیم که شامل بافت مرکزی شهر (منطقه ۱۲)، فرودگاه مهرآباد و شمال شهر آنجایی است که ساختمان‌های مرتفع با نماهای سنگی و فلزی متراکم هستند. فرضیه این بود که با توجه به حرارتی که در تهران به خاطر فعالیت‌های مختلف یا وجود ساختمان‌ها و خودروها، پدیده‌ای به اسم «جزایر حرارتی» شکل می گیرد. مفهومش این است که این نقاط، به علت مصالح ساختمان ها، آسفالت، سنگ ها یا سقف خانه ها یا فعالیت های صنعتی و فرودگاه و... حرارتی تولید یا متصاعد می کند که آنها را گرم تر از مناطق اطراف خود می‌کند.»

وی افزوده بود: «در مراحل بعد از طریق دانشجویان آن را ادامه دادیم و متوجه شدیم در بسیاری از نقاط شهر جزایر حرارتی تکثیر پیدا کرده است.»

حال محمد صابر باغخانی پور در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص ارزیابی جزایر حرارتی شهر تهران می‌گوید: در این رابطه مطالعات پراکنده‌ای صورت گرفته است اما اخیرا به منظور کاهش این معضل، شهرداری تهران لایحه‌ای را با عنوان ساختمان سبز تقدیم شورای اسلامی کرد و مصوبه‌ای با عنوان ساختمان سبز و پایدار با هدف کاهش آلودگی‌های محیط زیستی و جزایر حرارتی به شهرداری تهران جهت اجرا ابلاغ شده است.

مدیر کل اداره محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران افزود: جزایر حرارتی تهران نیازمند به‌روز رسانی اطلاعات و انجام مطالعات جدید است.

باغخانی پور سپس درباره اقداماتی که برای آمادگی در خصوص تغییرات اقلیمی و سایر عوامل تاثیر گذار بر افزایش دمای هوای تهران در این سازمان انجام شده است، می‌گوید: شهرداری تهران یکی از دست اندر کاران این حیطه است و نهادها و دستگاه‌های متعددی باید به منظور کاهش اثر تغییرات اقلیمی اقدام کنند.

وی ادامه می‌دهد: اقدامات شهرداری تهران در این خصوص توسعه حمل و نقل عمومی، گسترش حمل و نقل پاک و برقی سازی ناوگان، بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان ها و فضاهای عمومی، توسعه انرژی های تجدیدپذیر، معاینه فنی موتورخانه ساختمان های تحت تملک و خودروهای مورد استفاده، کاهش دفن پسماند بهداشتی و... بوده است.

باغخانی‌پور سپس اساسی‌ترین چالش‌های محیط زیستی تهران را به ترتیب آلودگی هوا، معضل مدیریت آب و آلودگی‌های صوتی و بصری عنوان می‌کند و درباره ساز و کارهای موجود برای نظارت و ارزیابی موجود می‌گوید: شهرداری تهران در دوره مدیریت شهری فعلی، اقدام به تدوین و ابلاغ نظام یکپارچه مدیریت محیط زیست کرد که بر اساس این نظام، کلیه فعالیت‌ها و خدمات مناطق ۲۲ گانه همچنین پیمانکاران، بصورت مستمر رصد و ارزیابی می‌شوند.

*