هوش مصنوعی معادلات بازار کار را به‌هم زد

مدرک مهندسی نرم‌افزار از دانشگاه استنفورد سال‌ها به‌عنوان یکی از مطمئن‌ترین مسیرها برای ورود به بازار کار فناوری شناخته می‌شد؛ اما حالا، در سایه رشد شتابان هوش مصنوعی، حتی فارغ‌التحصیلان یکی از معتبرترین دانشگاه‌های جهان نیز با بحران جدی اشتغال مواجه شده‌اند؛ بحرانی که بسیاری آن را بی‌سابقه توصیف می‌کنند.

به گزارش ایسنا، دانشجویان نخبه استنفورد می‌گویند هنگام ورود به دانشگاه، ابزارهایی مانند ChatGPT هنوز وجود نداشتند، اما امروز هوش مصنوعی می‌تواند بسیاری از وظایف برنامه‌نویسی را سریع‌تر و با خطای کمتر از انسان انجام دهد. همین موضوع باعث شده شرکت‌های بزرگ فناوری، نیاز کمتری به استخدام نیروهای تازه‌کار داشته باشند. به گفته یان لیفارت، استاد دانشگاه استنفورد، «اینکه فارغ‌التحصیلان علوم کامپیوتر استنفورد نتوانند شغل‌های سطح ابتدایی در برندهای بزرگ پیدا کنند، واقعاً عجیب است».

اگرچه هوش مصنوعی بهره‌وری مهندسان باتجربه را افزایش داده، اما در مقابل، مسیر شغلی مهندسان جوان را دشوارتر کرده است. بازار کار به‌گونه‌ای تغییر کرده که تنها گروه کوچکی از فارغ‌التحصیلان با رزومه‌های بسیار قوی—کسانی که پیش‌تر تجربه ساخت محصول یا پژوهش‌های جدی داشته‌اند—می‌توانند به فرصت‌های شغلی مناسب دست پیدا کنند و سایرین در رقابتی فشرده برای تعداد محدودی موقعیت باقی می‌مانند.

این وضعیت فقط محدود به استنفورد نیست. دانشگاه‌هایی مانند برکلی و USC نیز شرایط مشابهی را تجربه می‌کنند و برای فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های کم‌اعتبارتر، شرایط حتی سخت‌تر است. ایلُل آکگول، فارغ‌التحصیل علوم کامپیوتر از دانشگاه لایولا مری‌مونت، پس از ماه‌ها بی‌پاسخ ماندن از سوی کارفرمایان، مجبور شد برای کسب تجربه به ترکیه بازگردد. او می‌گوید بازار برنامه‌نویسی به‌شدت اشباع شده است.

داده‌های پژوهشی استنفورد نشان می‌دهد اشتغال توسعه‌دهندگان نرم‌افزار در ابتدای مسیر حرفه‌ای (۲۲ تا ۲۵ ساله) نسبت به اوج سال ۲۰۲۲ نزدیک به ۲۰ درصد کاهش یافته است. این افت فقط مختص برنامه‌نویسی نیست و مشاغلی مانند خدمات مشتریان و حسابداری نیز در معرض جایگزینی با هوش مصنوعی قرار دارند.

در همین حال، مدیران شرکت‌های فناوری آشکارا اعلام می‌کنند که با کمک مدل‌های زبانی و عامل‌های هوش مصنوعی، می‌توانند کارهایی را که پیش‌تر نیازمند تیم‌های بزرگ بود، با نیروی انسانی بسیار کمتر انجام دهند. برخی حتی معتقدند هوش مصنوعی اکنون از متوسط توسعه‌دهندگان جونیور بهتر کدنویسی می‌کند.

با این حال، کارشناسان تأکید دارند که هوش مصنوعی هنوز جایگزین کامل مهندسان نشده و نقش انسان‌ها بیشتر به سمت نظارت، تصمیم‌گیری و کنترل کیفیت سوق پیدا می‌کند. در واکنش به این شرایط جدید، بسیاری از دانشجویان به ادامه تحصیل، راه‌اندازی استارتاپ یا پذیرش مشاغلی با استاندارد پایین‌تر از انتظارات گذشته روی آورده‌اند.

واقعیت جدید این است که دانشگاه‌ها و دانشجویان ناچارند خود را با جهانی وفق دهند که در آن، حتی معتبرترین مدارک دانشگاهی بدون مهارت کار با هوش مصنوعی، دیگر تضمینی برای آینده شغلی نیستند.

*