لاهوتی: چرا دلار و طلا در ایران صعودی شد؟

رئیس کنفدراسیون صادرات ایران با اشاره به جهش اخیر قیمت ارز و طلا، گفت که افزایش قیمت‌ها بیش از آنکه ناشی از یک عامل مشخص باشد، نتیجه هم‌زمان رشد قیمت‌های جهانی، افزایش نرخ ارز در بازار داخلی، سیاست‌های نادرست تجاری و ارزی، کاهش عرضه ارز و تشدید نااطمینانی‌های سیاسی است.

محمد لاهوتی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به روند افزایشی قیمت طلا و نقره در بازارهای جهانی، اظهار کرد: افزایش قیمت انس جهانی طلا و نقره از یک طرف و رشد نرخ ارز در بازار داخلی از طرف دیگر، باعث شده ما شاهد افزایش جهشی قیمت‌ها در بازار داخلی باشیم؛ بخشی از این رشد ناشی از قیمت‌های جهانی و بخش دیگر مربوط به افزایش نرخ ارز در داخل کشور است که اثر ریالی آن با سرعت بیشتری خود را نشان می‌دهد.

او افزود: در موضوع ارز، تردیدی وجود ندارد که روند تجارت خارجی کشور طی سال‌های اخیر، به ‌ویژه از سال ۱۳۹۷ به بعد به دلیل سیاست‌گذاری‌های اتخاذ شده با اختلال جدی مواجه شده است. شرایطی که سیاست‌گذار ارزی و تجاری ایجاد کرده، نه رضایت صادرکننده را به همراه داشته، نه واردکننده از آن خشنود بوده و نه حتی دولت به‌عنوان متولی امر به اهداف مدنظر خود دست یافته است.

رئیس کنفدراسیون صادرات ایران ادامه داد: این موضوع به ‌روشنی نشان می‌دهد سیاست‌هایی که از سال ۱۳۹۷ در حوزه تجارت خارجی اعمال شده‌اند، هر کدام آثار مثبت یا منفی خود را به ‌سرعت نشان داده‌اند و امروز برآیند آن‌ها به شکل ناپایداری در بازار ارز بروز کرده است.

لاهوتی با اشاره به فاصله معنادار میان نرخ‌های رسمی و غیررسمی ارز، گفت: یکی از نکات کلیدی در شرایط فعلی، اختلاف فاحش بین قیمت ارز رسمی و غیررسمی است. دولت و بانک مرکزی به‌عنوان رگولاتور و تنظیم‌گر بازار وظیفه دارند این فاصله را کاهش دهند، اما تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد همواره اختلافی حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد میان این دو نرخ وجود داشته است.

او افزود: همین اختلاف قیمتی باعث شد صادرکنندگانی که قصد داشتند با شفافیت فعالیت کنند، با مشکلات جدی مواجه شوند، از میدان خارج شوند یا حتی فعالیت خود را متوقف کنند. در مقابل، کارت‌های بازرگانی متفرقه جایگزین آن‌ها شد و بخشی از کالاهای صادراتی که ارز حاصل از آن‌ها به چرخه رسمی بازنگشت، از مسیرهای دیگری وارد بازار شد.

رئیس کنفدراسیون صادرات ایران تصریح کرد: البته موضوع این نیست که ارز صادراتی به کشور بازنگشته، بلکه مسئله این است که این ارز به روش‌های موردنظر بانک مرکزی بازنگشته و عملا در بازار غیررسمی عرضه شده است. حالا که جلوی فعالیت این کارت‌ها نیز گرفته شده و بخشی از صادرات هم انجام نشده، عرضه ارز در بازار غیررسمی کاهش یافته است.

لاهوتی گفت: برخی کارشناسان معتقدند بخشی از افزایش نرخ ارز در هفته گذشته می‌تواند ناشی از همین کاهش عرضه ارز در بازار غیررسمی باشد، اما نباید از نظر دور داشت که عوامل بیرونی نیز در این روند بی‌تأثیر نیستند.

او با اشاره به فشارهای خارجی و تحریم‌ها افزود: تشدید تحریم‌ها، سخت‌گیری‌های کشورهای غربی از جمله اروپا و آمریکا در تجارت با ایران، محدودیت‌ها در فروش نفت و تحریم‌های مضاعفی که به ‌تازگی اعمال شده‌اند، همگی بر بازار ارز اثرگذار هستند.

رئیس کنفدراسیون صادرات ایران ادامه داد: از سوی دیگر، شرایط موسوم به «نه جنگ، نه صلح» که مدت‌هاست به‌عنوان یکی از دغدغه‌های مسئولان عالی‌رتبه کشور مطرح می‌شود، فضای بی‌اعتمادی و نااطمینانی را در اقتصاد ایجاد کرده و این عامل نیز بر انتظارات بازار تأثیر گذاشته است.

لاهوتی تأکید کرد: اگر همه این عوامل را کنار هم بگذاریم، از سیاست‌های ارزی و تجاری گرفته تا کاهش عرضه ارز، عدم بازگشت ارز صادراتی به مسیرهای رسمی، تحریم‌های جدید، فشارهای خارجی و شرایط سیاسی، می‌توان تصویر روشن‌تری از دلایل وضعیت فعلی بازار ارز به دست آورد.

او در پایان با اشاره به تحولات داخلی گفت: در کنار این موارد، شرایط داخلی نیز اهمیت دارد. مباحث مربوط به بودجه، تصمیمات کمیسیون تلفیق و سیاست‌هایی که دولت در دستور کار دارد و نیازمند همراهی سایر بخش‌هاست، همگی در شکل‌ گیری فضای فعلی اقتصاد کشور مؤثر بوده‌اند و مجموعه این عوامل باعث شده شرایط کنونی در بازار ارز رقم بخورد.

*