باران تهران اسیدی و سربی است؟

با پیش بینی نخستین بارش پاییزی تهران، نگرانی‌ها درباره باران اسیدی باری دیگر شدت گرفت اما یک کارشناس آلودگی هوا توضیح می‌دهد آنچه در راه است، چیزی متفاوت از تصور عمومی است.

به گزارش ایسنا، به نقل از فرارو، فعالیت سامانه بارشی در نیمه شمالی و غربی استان تهران در حالی مطرح شده که شاخص کیفیت هوای پایتخت همچنان در وضعیت نارنجی و ناسالم برای گروه‌های حساس قرار دارد.

پس از گذشت نزدیک به دو ماه از فصل پاییز، تهران هنوز رنگ باران به خود ندیده اما گزارش‌های هواشناسی از احتمال بارش پراکنده از ظهر شنبه (۲۴ آبان) تا پایان امروز یکشنبه (۲۵ آبان) خبر دادند، این درحالی است که گمانه‌زنی‌هایی درباره اسیدی یا سربی بودن این بارش‌ها میان مردم مطرح شده است.

با توجه به اینکه تهران از ابتدای سال تنها شش روز هوای پاک را تجربه کرده، بسیاری می‌پرسند آیا بارش پیش رو اسیدی خواهد بود و اینکه پس از آن، از شدت آلودگی هوا کاسته می‌شود تا پایتخت پس از مدت‌ها نفسی تازه کند یا نه.

یوسف رشیدی، کارشناس آلودگی هوا و سرپرست سابق مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست در گفت و گو با فرارو به این پرسش‌ها پاسخ داده و گفت: «باران تهران اسیدی و سربی نیست.»

باران تهران اسیدی نیست

یوسف رشیدی به فرارو گفت: «باران اسیدی زمانی شکل می‌گیرد که مقادیر تولیدشده‌ی SO₂ و NO₂ در یک بازه‌ی زمانی و مسافت طولانی دچار تغییرات شیمیایی شوند؛ به‌عنوان‌مثال، SO₂ ابتدا به SO₃ تبدیل می‌شود و سپس ترکیبات دیگری می‌سازد. بنابراین باران اسیدی به‌طور ناگهانی و صرفاً با بارش در یک نقطه به‌وجود نمی‌آید، بلکه نیازمند شرایط و واکنش‌های خاص در جو است.»

او افزود: «در مناطق غبارآلود نیز به دلیل قلیایی بودن خاک و جو، معمولا باران اسیدی شکل نمی‌گیرد. اگر نقشه‌های جهانی باران اسیدی را بررسی کنید، خواهید دید که بیشترین میزان آن بر فراز اقیانوس‌ها، شمال اروپا و آمریکای شمالی مشاهده می‌شود؛ زیرا انتشار آلاینده‌ها در مسیرهای طولانی فرصت واکنش شیمیایی پیدا می‌کنند. بنابراین مردم از بابت باران اسیدی مشکل‌زا نگران نباشند.»

باران تهران سربی نیست / پس از نیم ساعت زیر باران تهران قدم بزنید

این کارشناس آلودگی هوا گفت: «از حدود سال ۱۳۸۲ بنزین تولیدی کشور بدون سرب شده و در نتیجه ذرات معلق سربی در جو وجود ندارد که توسط باران شسته شده و به سطح زمین منتقل شود.»

او افزود: «تهران اگرچه آلوده و دارای مقدار زیادی ذرات معلق است، اما باران آن اسیدی محسوب نمی‌شود. pH باران در تهران معمولا حدود ۶ تا ۶ و اندکی بالاتر است، در حالی که باران با pH کمتر از ۵.۶ اسیدی به شمار می‌آید.»

رشیدی گفت: «اگر اکنون زیر اولین بارش قدم بگذارید، لباس شما آسیب نخواهد دید؛ تنها ممکن است به دلیل وجود گردوغبار روی هوا کمی کثیف شود. پس از گذشت حدود نیم ساعت از شروع بارندگی، با کاهش گردوغبار می‌توان بدون مشکل زیر باران قدم زد.»

بارش باران مشکل آلودگی هوای تهران را حل نمی‌کند

او افزود: «بارش باران ممکن است آلودگی هوای تهران را برای یکی‌دو روز کاهش دهد، اما به دلیل حجم بالای تولید آلاینده‌ها که فراتر از توان طبیعی تصفیه‌ی جو است، بارندگی‌های کوتاه‌مدت قادر نیستند مشکل آلودگی تهران را به‌طور کامل حل کنند؛ مگر اینکه بارندگی طولانی و پیوسته باشد.»

این کارشناس آلودگی هوا گفت: «در مورد آلودگی هوای شمال کشور نیز عوامل مختلفی می‌تواند دخیل باشد. ممکن است منشا آن محلی باشد یا از مناطق دیگر منتقل شده باشد، اما این‌که مستقیما آلودگی تهران به شمال رسیده باشد احتمال کمی دارد.»

او در نهایت اشاره کرد: «به‌نظر می‌رسد آلودگی مربوط به خود منطقه‌ی شمال باشد؛ شاید برخی صنایع محلی در آن نقش داشته باشند، هرچند برای اظهار نظر قطعی باید شاخص‌ها و نوع آلاینده‌ها بررسی شود تا علت اصلی مشخص شود.»

*