محموله علمی و زیستی ایران راهی ماه می‌شود

مدیر عامل یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان با اشاره به همکاری ایران در پروژه «چانگ ۸» چین گفت: از سال ۲۰۲۳ این پروژه آغاز شد و چین اعلام کرد که تمایل به همکاری با کشورهای مختلف دارد و ابتدا پیشنهاد محموله ۲۰۰ کیلوگرمی بود و در نهایت ما تصمیم گرفتیم محموله زیستی دو کیلوگرمی را به این پروژه ارائه دهیم.

به گزارش ایسنا، دکتر مهدی اصفهانی‌ها در مراسم مرتبط با پروژه «چانگ‌۸» که به مناسب هفته جهانی فضا امروز در سالن همایش‌های وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برگزار شد، اظهار کرد: پروژه‌ ما در دانشگاه تهران در زمینه خودرو، سوخت و محیط زیست انجام شد. ما به این جمع‌بندی رسیدیم که در این شهر کار علمی بدون نتیجه امکان‌پذیر نیست و اگر محصولی ارائه شود، باید به صورت عملی کار شود.

وی افزود: مدیریت چنین پروژه بزرگی کار سختی است و تجربه قبلی نداریم. تقسیم‌بندی یک پروژه بزرگ و اجرای آن آسان نیست، اما اکنون موتور سیکلت و دوچرخه‌های برقی ما در مراحل ششم و هفتم نصب هستند و یک قرارداد خوب داریم تا یک اتوبوس برقی را تا یک سال آینده به بازار ارائه کنیم.

وی ادامه داد: مانند تلفن‌های همراه، خودروهای برقی اگر در داخل کشور ساخته نشوند، خطر وابستگی به نرم‌افزار و قطعات خارجی وجود دارد. پروژه ما به گونه‌ای طراحی شد که امکان بومی‌سازی و کنترل کامل فرآیند وجود داشته باشد.

اصفهانی‌ها با اشاره به پروژه «چانگ ۸» چین، گفت: از سال ۲۰۲۳ این پروژه آغاز شد و چین اعلام کرد که تمایل به همکاری با کشورهای مختلف دارد. مذاکرات ما با چین دشوار بود؛ ابتدا پیشنهاد ۲۰۰ کیلوگرم شد، سپس به ۱۵۰ کیلوگرم کاهش یافت و نهایتاً به ۷۰ کیلوگرم رسید. ما تصمیم گرفتیم محموله زیستی دو کیلوگرمی را ارائه دهیم.

وی افزود: در سازمان فضایی ایران با همکاری دکتر صادقی، کار توزیع پلاسمای پروژه آغاز شد. این فرآیند آسان نیست، اما ما توانستیم با هماهنگی بین سازمان فضایی ایران و طرف چینی پیشرفت‌های لازم را انجام دهیم.

اصفهانی‌ها خاطرنشان کرد: در پروژه ماه، حسگرهای LPM برای اندازه‌گیری پلاسما نصب شده‌اند. این حسگرها از دو بخش RPA و پنل تشکیل شده و سیگنال‌ها پس از عبور از پتروشال‌ها و تقویت توسط آمپلی‌فایر به سیستم دانلود ارسال می‌شوند تا توزیع انرژی محاسبه شود.

وی افزود: همچنین تفاهمنامه‌ای بین سازمان فضایی ایران و سازمان فضایی چین منعقد شد و طراحی محموله طلایی اولیه در حال تکمیل است. جزئیات شبیه‌سازی، فاصله‌ها و سوراخ‌ها تعیین شده و ارسال پیشنهادی جدید برای ساخت محموله انجام شده است.

اصفهانی‌ها درباره چالش‌های پروژه گفت: گلوگاه‌های پروژه شامل زمان کوتاه و تامین قطعات خاص بود، اما با تلاش تیم و بهره‌گیری از دانش داخلی، این مشکلات برطرف شده‌اند.

وی با اشاره به اهمیت دانش و تلاش مستمر، اظهار کرد: هرچه دانش به ما اعطا شده، باید منتشر شود و با کوشش و اقدام عملی، اهداف پروژه محقق خواهد شد.

به گزارش ایسنا کاوشگر چینی چانگ ۸ با محموله‌هایی از ۱۱ کشور از جمله ایران تا سال ۲۰۲۹ به ماه پرتاب می‌شود.

پروژه چانگ یک مأموریت فضایی رباتیک است که توسط سازمان ملی فضایی چین (CNSA) برنامه‌ریزی شده است. این مأموریت بخشی از برنامه بلندمدت چین برای ایجاد ایستگاه تحقیقاتی بین‌المللی در قطب جنوبی ماه است و قرار است در حدود سال ۲۰۲۹ پرتاب شود

اهداف و ویژگی‌های پروژه چانگ’e 8 شامل مطالعه قطب جنوبی ماه می شود. این مأموریت به بررسی ویژگی‌های زمین‌شناسی و منابع موجود در قطب جنوبی ماه می‌پردازد.

آزمایش فناوری‌های جدید: شامل آزمایش استفاده از منابع در محل (in-situ resource utilization)، مانند تولید آجرهای سه‌بعدی از خاک ماه.

آزمایش‌های علمی: شامل نصب حسگرهایی برای اندازه‌گیری پلاسما، تشعشعات، و سایر ویژگی‌های محیطی سطح ماه.

ساخت ایستگاه تحقیقاتی ماه: این مأموریت به‌عنوان گام اولیه در ساخت ایستگاه تحقیقاتی بین‌المللی ماه (ILRS) در نظر گرفته می‌شود

چین در اکتبر ۲۰۲۳ اعلام کرد که برای مأموریت چانگ، ۲۰۰ کیلوگرم ظرفیت بار علمی برای همکاری با کشورهای مختلف در نظر گرفته است. در پی این اعلام، ۴۱ پیشنهاد همکاری از سوی کشورهای مختلف دریافت شد .

در تاریخ ۲۴ آوریل ۲۰۲۵، در روز فناوری فضایی چین، ایران به‌طور رسمی به برنامه اکتشافات قمری چین پیوست و اعلام شد که یک محموله علمی از سوی یک مؤسسه علمی و پژوهشی ایرانی به سطح ماه ارسال خواهد شد.

جزئیات همکاری ایران در پروژه چانگ’e 8

محموله علمی ایران شامل یک ابزار اندازه‌گیری پلاسما است که به‌منظور بررسی ویژگی‌های پلاسما در سطح ماه طراحی شده است.

توسعه و تأسیس: این پروژه با همکاری سازمان فضایی ایران و مؤسسات علمی کشور در حال توسعه است و شامل مراحل طراحی، شبیه‌سازی، و ساخت می‌شود.

تأمین قطعات و زمان‌بندی: یکی از چالش‌های اصلی در این پروژه، تأمین قطعات خاص و زمان‌بندی دقیق برای ارسال محموله به سطح ماه است.

این همکاری نشان‌دهنده گام مهمی در توسعه فناوری‌های فضایی در ایران و مشارکت در پروژه‌های بین‌المللی است. همچنین، این مشارکت می‌تواند زمینه‌ساز توسعه زیرساخت‌های فضایی در کشور و ارتقاء توانمندی‌های علمی و فنی در حوزه فضا باشد.

*