شناسایی ۴۱ رانش جدید در ماه

دانشمندان چینی ۴۱ رانش جدید را در ماه شناسایی کردند که عمدتاً توسط ماه‌لرزه‌ها ایجاد شده‌اند.

به گزارش ایسنا، محققان چینی از سال ۲۰۰۹ با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای با وضوح بالا، قبل و بعد از وقوع، ۴۱ رانش سطحی جدید را در کره ماه شناسایی کردند.

به نقل از آی‌ای، محققان چینی شواهدی از رانش سطحی فعال را در سطح ماه کشف کرده‌اند. به گفته این تیم، این رانش‌ها به احتمال زیاد توسط ماه‌لرزه‌ها ایجاد می‌شوند و بر خلاف تصور قبلی، ناشی از برخورد سیارک‌ها نیستند.

آنها از سال ۲۰۰۹ تاکنون ۴۱ رانش جدید را در ماه مشاهده کرده‌اند. این موارد با مقایسه ۵۶۲ جفت تصویر ماهواره‌ای (با وضوح کمتر از ۱ متر بر پیکسل) از ۷۴ مکان ناپایدار که در زمان‌های مختلف گرفته شده‌اند، شناسایی شده‌اند.

این رانش‌ها در کره ماه در مقایسه با رانش‌های زمین، بسیار کوچکتر هستند و معمولاً حدود ۱ کیلومتر طول و ۱۰۰ متر عرض دارند. همچنین عمق آنها معمولاً بیش از یک متر نیست و از حدود ۱۰۰ هزار متر مکعب ماده تشکیل شده است.

با این حال، محققان خاطرنشان می‌کنند که ماه‌لرزه‌ها ممکن است از زلزله‌هایی با اندازه مشابه بدتر باشند، زیرا ماه خشک است و آبی در سنگ‌های آن برای جذب امواج لرزه‌ای وجود ندارد. امواج لرزه‌ای در ماه به آرامی انرژی خود را از دست می‌دهند، بنابراین لرزه‌ها می‌توانند ساعت‌ها ادامه داشته باشند و سازه‌ها را بسیار طولانی‌تر تکان دهند.

ماه آنطور که تصور می‌شد، مرده نیست

محققان در مقاله خود نوشتند: در حالی که ماه‌لرزه‌ها در طول ماموریت‌های «آپولو» شناسایی شدند، دانش زمین‌شناسی متعارف فرض می‌کرد که فعالیت درون‌زای ماه اساساً متوقف شده است و ارزیابی‌های خطر سطح‌شناسی و لرزه‌خیزی ماه را تا حد زیادی ناشناخته باقی گذاشته است.

طبق گزارش‌ها، بیشتر این موارد در دامنه‌های شیب‌دار (۲۴ تا ۴۲ درجه) مانند دیواره‌های دهانه‌ها، پشته‌های چین‌خورده (ویژگی‌های مرتبط با گسل) و لکه‌های آتشفشانی یافت شده‌اند. اکثر آنها نیز در حوضه شرقی دریای «Mare Imbrium» متمرکز شده‌اند که نشان می‌دهد این منطقه از نظر لرزه‌خیزی فعال است.

محققان افزودند: در حالی که منابع فعالیت لرزه‌ای درون‌زا در ماه هنوز به طور کامل شناخته نشده‌اند، این تفسیر با وضعیت حرارتی فعلی ماه مبنی بر اینکه فضای داخلی ماه به اندازه کافی فعال است تا فعالیت لرزه‌ای درون‌زا را هدایت کند، همسو است.

تصور می‌شود این بخش از ماه از برخورد با یک پیش‌سیاره در اواخر مرحله بمباران سنگین تاریخ منظومه شمسی تشکیل شده باشد. محققان همچنین دهانه‌های برخوردی جدیدی را در ماه یافتند، اما دریافتند که کمتر از ۳۰ درصد از آنها با رانش سطح ماه همزمان بوده‌اند.

آنها فرض می‌کنند که این نشان می‌دهد که اکثر آنها در عوض ناشی از زلزله‌های داخلی ماه بوده‌اند، به این معنی که ماه هنوز از نظر سطح‌شناسی فعال است. این موضوع نه تنها به خودی خود جالب است، بلکه نشان می‌دهد که ماه از نظر سطح‌شناسی آنطور که قبلاً تصور می‌شد، مرده نیست.

کارهای بیشتری باید انجام شود

چنین یافته‌هایی همچنین به نقشه‌برداری از مناطق لرزه‌ای درون ماه کمک می‌کند که قبلاً تشخیص آنها دشوار بود. همچنین سرنخ‌هایی در مورد تکامل حرارتی ماه (نحوه حرکت گرما و انرژی داخل آن) ارائه می‌دهد.

با نگاهی به آینده، شناسایی مناطق لرزه‌خیز فعال در ماه به برنامه‌ریزی مکان‌های فرود ایمن برای ماموریت‌های انسانی آینده و پایگاه‌های قمری نیز کمک خواهد کرد. برای مثال، چین می‌خواهد تا اوایل سال ۲۰۳۵ یک ایستگاه در قطب جنوب ماه بسازد.

در حالی که خطر رانش سطح ماه به طور کلی نسبتاً کم است، اما به هر حال تجهیزات و زیستگاه‌های قمری باید از مناطق شیب‌دار یا زلزله‌خیز اجتناب کنند. همچنین پیشنهاد شده است که قرار دادن لرزه‌سنج‌ها در مکان‌های کلیدی برای کاوش بهتر در ماه، گام بعدی خوبی خواهد بود.

در واقع، ماموریت قمری آینده چین موسوم به «چانگ‌ای ۸»(Chang’e-8) که قرار است سال ۲۰۲۹ انجام شود، یک لرزه‌سنج ماه را به قطب جنوب این قمر خواهد برد.

پس از شناسایی زلزله‌های ماه، ماهواره‌ها می‌توانند به سرعت نشانه‌های رانش سطح ماه را در مرکز زمین‌لرزه بررسی کنند و رویدادهای زلزله را به تغییرات سطح ماه مرتبط سازند.

این پژوهش در مجله National Science Review منتشر شده است.

*