عقب‌نشینی جزئی آمریکا از عین الاسد

در حالیکه کمیته هماهنگی مقاومت عراق در بیانیه‌ای تاکید کرد که «دست‌های مبارزان مقاومت هنوز برای دفاع از عراق و مردم آن روی ماشه است»، یک منبع برجسته در یکی از گروه‌های مقاومت به الاخبار فاش کرد که مقاومت «به‌وضوح به دولت اطلاع داده که سلاح‌های خود را کنار نخواهد گذاشت، به‌ویژه پس از آنکه (بنیامین) نتانیاهو، نخست‌وزیر دشمن صهیونیستی پروژه «اسرائیل بزرگ» را اعلام کرد که عراق را نیز بخشی از این پروژه قرار می‌دهد.»

به گزارش ایسنا، کمیته هماهنگی مقاومت عراق جمعه در بیانیه‌ای تاکید کرد که «دست‌های رزمندگان مقاومت هنوز برای دفاع از عراق و مردمش روی ماشه است» و نسبت به ادامه حملات هوایی آمریکا که آن را «نقض حاکمیت» توصیف کرد، هشدار داد.

این کمیته از پارلمان و دولت خواست تا «با ملزم کردن نیروهای آمریکایی به خروج واقعی و کامل، مسؤولیت‌های خود را ایفا و حاکمیت کامل عراق را تضمین کنند.»

یک منبع برجسته در یکی از جناح‌های مقاومت، نیز به الاخبار فاش کرد که مقاومت «به‌وضوح به دولت اطلاع داده است که سلاح‌های خود را کنار نخواهد گذاشت، به‌ویژه پس از آنکه نتانیاهو پروژه «اسرائیل بزرگ» را اعلام کرد که عراق را بخشی از این پروژه می‌کند.

وی افزود: «دولت این موضوع را سیاسی می‌بیند، اما ما آن را ملی می‌بینیم و تجربیات تلخی از اشغالگری داریم.»

«علی الموسوی»، یکی از رهبران چارچوب هماهنگی نیز درباره این تحولات به الاخبار گفت: «خروج ایالات متحده از عین الاسد، اگرچه به نظر می‌رسد گامی در جهت پایان دادن به حضور نظامی است، اما به این معنی نیست که واشنگتن نفوذ خود را در عراق کنار خواهد گذاشت و به آن پایان می‌دهد.»

او تاکید کرد: «زمان‌بندی بسیار حساس است، زیرا با انتخابات نزدیک همزمان شده است که می‌تواند عراق را در معرض فشارهای امنیتی، سیاسی و اقتصادی بیشتری قرار دهد.»

با این حال، او گفت که «این چارچوب، خروج را به عنوان یک تهدید امنیتی مستقیم نمی‌بیند، بلکه فرصتی برای افزایش قابلیت‌های نیروهای عراقی و دستیابی به حاکمیت کامل است، مشروط بر اینکه با سیاست‌های روشن دولت برای جلوگیری از تحریم‌ها همراه باشد.»

در این زمینه «علی البهادلی»، محقق امنیتی معتقد است که خروج «ممکن است به معنای پایان نفوذ آمریکا در عراق نباشد، بلکه به معنای تغییر موضع از طریق ابزارهای مختلف، چه از طریق حملات هوایی و چه از طریق فشار مالی باشد.»

او خاطرنشان کرد که «تجربیات پس از سال ۲۰۱۱ نشان داده است که اغلب از خلأ امنیتی برای ایجاد بحران‌های جدید سوءاستفاده می‌شود.»

در همین راستا، «اثیر الشرع»، مدیر مرکز مطالعات در اظهاراتی هشدار داد که خروج می‌تواند در را به روی «تحریم‌های اقتصادی و مالی شدیدتر آمریکا و احتمالاً بمباران اماکن در داخل عراق توسط اسرائیل» باز کند.

او معتقد است که دولت «با چالش بزرگی روبه‌رو است که می‌تواند بر روند و شفافیت انتخابات آینده تأثیر بگذارد.»

با این حال، خروج از عین الاسد صرفاً از منظر عراقی در نظر گرفته نمی‌شود؛ بلکه بخشی از یک چشم‌انداز وسیع‌تر است، از جمله درگیری آشکار ایران و اسرائیل با استفاده از ابزارهای متعدد، فشار تدریجی مالی و امنیتی آمریکا و مرز سست سوریه و عراق که مدت‌هاست مجرایی برای قاچاق و بازگشت بقایای داعش بوده است. بنابراین، هرگونه خلأ در غرب الانبار یا صحرای نینوا می‌تواند به سرعت مورد بهره‌برداری قرار گیرد، در حالی که حضور ایالات متحده در التنف همچنان یک ابزار فشار نسبی است. در حالی که محور عادی‌سازی منطقه‌ای، تل‌آویو را به گسترش حاشیه مانور خود تشویق می‌کند و خطر «حملات نیابتی» در داخل عراق را افزایش می‌دهد، زمان و میزان خروج به بخشی از یک معادله بازدارندگی متقابل تبدیل می‌شود. به عبارت دیگر، هرچه اصطکاک منطقه‌ای بیشتر باشد، هزینه یک خلأ امنیتی سریع و مدیریت نشده بیشتر است.

با این حال، «جودت کاظم»، محقق امنیتی عراقی به الاخبار گفت: «عراق قادر به مدیریت امنیت داخلی بدون چتر جنگی خارجی است، مشروط بر اینکه سه عنصر به سرعت جایگزین شوند: جریان اطلاعات فنی، پشتیبانی پدافند هوایی کوتاه و میان‌برد و بودجه برای نظارت بر مرزها. بدون این، شاهد افزایش فراوانی سلول‌های کوچک و توانایی مانور دشمنان خواهیم بود.»

او افزود: «در عمل، تأثیر خروج نیروهای ائتلاف را می‌توان از طریق توافق‌نامه‌های فنی دوجانبه (آموزش، نگهداری و اشتراک‌گذاری محدود داده‌ها)، فعال‌سازی یک اتاق عملیات منطقه‌ای برای کنترل مرزها و یک جدول زمانی انعطاف‌پذیر برای خروج که به نیروهای عراقی انعطاف‌پذیری لازم برای انجام وظایف بدون اختلال را می‌دهد، کاهش داد.»

نیروهای آمریکایی خروج واقعی از پایگاه عین الاسد در استان الانبار را آغاز کرده‌اند، اقدامی که به عنوان اولین اقدام از این نوع در سال‌های اخیر توصیف شده است.

این اقدام شامل انتقال پرسنل و تجهیزات به پایگاه‌هایی در شمال عراق و سوریه است.

به گفته منابع امنیتی عراق، انتظار می‌رود این پایگاه تا اواسط سپتامبر به طور دائم بسته شود و حضور ایالات متحده به کمتر از ۵۰۰ سرباز در اربیل محدود شود.

از نظر تاریخی، پایگاه عین الاسد از سال ۲۰۰۳، قبل از خروج نیروهای آمریکایی در سال ۲۰۱۱ و بازگشت آنها در سال ۲۰۱۴ در جریان جنگ علیه داعش، یکی از برجسته‌ترین مراکز حضور ایالات متحده در عراق بوده است. با اعلام تعطیلی قریب‌الوقوع آن، توجه به پیامدهای این اقدام بر موازنه‌های داخلی معطوف شده است، زیرا این نگرانی وجود دارد که این خروج می‌تواند به عامل دیگری تبدیل شود که چشم‌انداز سیاسی و امنیتی عراق را پیچیده‌تر می‌کند، با وجود اینکه در چارچوب توافق قبلی بین بغداد و واشنگتن برای پایان دادن به مأموریت‌های رزمی «ائتلاف بین‌المللی» قرار دارد.

*