نوروز بدون زباله؛ چگونه سال سبزتری داشته باشیم؟

درحالی‌که جهان به سمت کاهش تولید پسماند و استفاده از روش‌های پایدار پیش می‌رود، میزان تولید زباله در نوروز افزایش پیدا می‌کند. انبوه پسماندهای ایجاد شده به سبب خریدهای نوروزی، دید و بازدیدها و... نشان‌دهنده بحران زباله است که تاثیر مخربی بر محیط زیست دارد.

به گزارش ایسنا پسماندهای پلاستیکی، مواد غذایی دورریخته‌شده، بسته‌بندی‌های غیرضروری و کیسه‌های پلاستیکی خرید از جمله عمده زباله‌هایی است که در نوروز تولید می‌شود. پلاستیک‌ها به‌ویژه ظروف یک‌بارمصرف و کیسه‌های پلاستیکی، که برای دهه ها تجزیه نمی‌شود، سهم عمده‌ای در تخریب محیط زیست دارد این در حالیست که اگر هر خانوار ایرانی تنها۱۰ درصد از پلاستیک مصرفی‌اش را کاهش دهد، هزاران تُن زباله کمتری تولید می‌شود.

در این میان اطلاع‌رسانی و آموزش درباره لزوم تفکیک زباله و عواقب بی‌توجهی به آن کافی نبوده است اما به نظر می‌رسد ساز و کار تفکیک و بازیافت زباله نیز از سوی نهادهای مربوطه به‌طور دقیق مشخص نشده است. به همین سبب نه تنها در نوروز که در زمان‌های متفاوتی از سال تفکیک و دورریز نامناسب پسماند موجب آلودگی خاک و هوا می‌شود.

از همین رو با توجه به حجم قابل توجه زباله‌های نوروزی باید اقداماتی از سوی هر یک از افراد جامعه انجام شود.

کاهش مصرف ظروف یک‌بارمصرف یکی از آشناترین این اقدامات است. استفاده از ظروف دائمی به‌جای پلاستیکی در مهمانی‌ها و مسافرت‌ها می‌تواند تأثیر چشمگیری بر کاهش زباله‌های پلاستیکی بگذارد. در کشورهای پیشرفته استفاده از ظروف گیاهی تجزیه‌پذیر یا ظروف چندبارمصرف به‌عنوان جایگزین ظروف پلاستیکی رایج شده است.

خرید هوشمند و بسته‌بندی کمتر از جمله راهکارهای کمتر مورد توجه قرار گرفته است. خریدهای نوروزی معمولاً با بسته‌بندی‌های غیرضروری همراه است. انتخاب محصولاتی با بسته‌بندی کمتر و استفاده از کیسه‌های پارچه‌ای به‌جای پلاستیکی می‌تواند زباله تولیدشده را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

مدیریت پسماند غذایی نیز یکی دیگر راهکارهای کاهش تولید زباله است. دورریز مواد غذایی یکی از معضلات اصلی تولید پسماند در تعطیلات نوروز است. برنامه‌ریزی صحیح برای خرید مواد غذایی، مصرف بهینه و استفاده از روش‌هایی مانند کمپوست‌سازی زباله‌های تر می‌تواند به کاهش این مشکل کمک کند.

تفکیک زباله در خانه راهکاری است که در بسیاری از کشورهای جهان به یک فرهنگ تبدیل شده است و با تفکیک زباله‌های خشک و تر، فرایند بازیافت تسریع و از دفن غیرضروری زباله جلوگیری می‌شود.

اگرچه این اقدامات موجب کاهش حجم زباله خواهد شد اما سیاستگذاری و فرهنگ‌سازی برای کاهش زباله‌های نوروزی نیز از جمله اقداماتی است که باید از سوی نهادهای مربوطه مورد توجه قرار گیرد.

سیاستگذاری کلان و فرهنگ‌سازی عمومی نیز نقش مهمی در کاهش زباله‌ها دارد. در برخی کشورها استفاده از پلاستیک‌های یک‌بارمصرف در ایام تعطیلات محدود شده است یا مشوق‌هایی برای استفاده از جایگزین‌های پایدار در نظر گرفته می‌شود.

اگرچه که در کنار اقدامات فردی، سیاست‌گذاری‌های دولتی و برنامه‌های آموزشی نیز برای ایجاد تغییرات پایدار ضروری هستند اما کاهش مصرف پلاستیک و بسته‌بندی‌های غیرضروری تا تفکیک زباله و مدیریت پسماندهای غذایی، راهکارهایی در مسیر داشتن یک نوروز سبزتر است.

*