چگونه تأثیر اخبار منفی بر کودکان را کم کنیم؟

یک دکترای مدیریت رسانه گفت: از آنجا که مادران بیشتر از پدران در کنار فرزندان خود بوده و حتی فرزندان نیز با مادران خود رابطه عاطفی عمیق‌تری دارند؛ مادران می‌توانند با توجه به آموخته‌های خود در حوزه «سواد رسانه»، اطلاعات درست و منطقی درباره اخبار منفی را به کودک خود منتقل کرده و از داستان‌سرایی تخیلی خودداری کنند.
آرش شایسته‌نیا در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: خبرنگاران رسانه‌ها تلاش می‌کنند که راوی اول هر رویداد یا حادثه‌ای باشند و خبر خود را با توجه به ارزش‌های خبری تنظیم و در قالب «نرم خبر» به مخاطبان خود عرضه کنند، تا بتوانند با روایت اول آن واقعه ضمن جلب رضایت مخاطبان، علاوه بر ارتقای جایگاه خود نزد مدیر رسانه‌ای که در آن مشغول هستند؛ جایگاه آن رسانه نزد مردم و افکار عمومی مرتفع‌تر شود.
وی با اشاره به جنگ رژیم صهیونیستی و حملات گسترده آن به فلسطین، غزه و جنوب لبنان بیان کرد: یکی از مهمترین عرصه‌هایی که خبرنگاران جمهوری اسلامی ایران تلاش می‌کنند تا راوی رویدادها و حوادث تلخ و ناگوار آن باشند؛ حوادث تلخ و دهشتناک کشتار رژیم صهیونیستی در مناطق اشغالی به خصوص در غزه و جنوب لبنان است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: این دسته از خبرنگاران به صورت شبانه‌روزی تلاش می‌کنند تا ضمن کسب اخبار موثق جنگ آن را با توجه به ارزش خبری «مجاورت معنوی» تنظیم و برای بهره‌برداری «صحیح» از سوی عموم مردم ایران در کمترین زمان ممکن منتشر کنند که بر همین اساس انتشار این اخبار نه تنها در ایران که در تمامی نقاط مختلف جهان در صدر اخبار قرار می‌گیرد.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: با توجه به اهمیت این اخبار آنچه در این میان از سوی خبرنگاران و یا مدیران رسانه‌ها مغفول مانده است؛ چگونگی و حتی چرایی استفاده کودکان از این موج سهمگین خبری «جنگ» و تجاوزات پیدا و پنهان در گوشه گوشه جهان است.
شایسته‌نیا با اشاره به این موضوع که تأثیر اخبار بد و خشن بر کودکان بسیار عمیق و آسیب‌زننده است؛ گفت: اگرچه نمی‌توان با به کارگیری فیلتری خاص اخبار مرتبط با جنگ را به صورت کامل از دسترس کودکان خارج کرد و آنان می‌توانند در صورت تمایل خود و یا حتی بر اساس حس کنجکاوی خاص آن سنین، به آسانی از محتوا و بسته‌های رسانه استفاده کنند چراکه رشد و توسعه شبکه‌های اجتماعی در بسترهای گوناگون بسیار بالا و یا حتی غیرقابل تصور است که متأسفانه باید پذیرفت که در این گیر و دار داد و ستد خبری بیشترین آسیب سهم همین کودکان است.
وی تصریح کرد: وقتی کودکان در مقابل هجوم اخبار «جنگ» قرار می‌گیرند و از آنجا که آنان به درستی توانایی هضم صحیح محتوای آن اخبار را ندارند؛ میزان آسیب‌پذیری آنان دوچندان می‌شود و تغییر این وضعیت از حالت «بد» به حالت «خوب» علاوه بر صرف هزینه‌های «مادی» مشمول صرف هزینه‌های «مالی» فراوانی نیز خواهد شد.
این دانش‌آموخته دکترای مدیریت رسانه ادامه داد: بنابراین باید دید کودکان تاچه میزان در معرض این دسته از رسانه‌ها قرار گرفته‌اند و ذهن آنان چقدر درگیر این موضوع شده است؛ باید پذیرفت هرچه قدر کودکان بیشتر در معرض این اخبار قرار گیرند تغییرات رفتاری آنان بیشتر و بیشتر خواهد شد که به طور نمونه می‌توان به «انزوا» و یا «پرخاشگری» اشاره کرد.
وی بیان کرد: والدین در اینگونه مواقع باید ضمن کسب اطلاعات و دانش مفید در حوزه خبر با کارکردهای رسانه آشنایی پیدا کرده و به موازات این آموزش رفتار فرزند خود را در موقعیت‌های مختلف مورد ارزیابی قرار دهند تا درصورت لزوم اطلاعات جمع‌آوری شده را در اختیار «مشاور مدرسه» یا مشاوران مراکز مشاوره قرار داده و از آنان یاری و کمک طلب کنند.
مدرس دانشگاه فرهنگیان قزوین اظهار کرد: از آنجا که مادران بیشتر از پدران در کنار فرزندان خود بوده و حتی فرزندان نیز با مادران خود رابطه عاطفی عمیق‌تری دارند؛ مادران می‌توانند با توجه به آموخته‌های خود در حوزه «سواد رسانه»، اطلاعات درست و منطقی را به کودک خود منتقل کرده و از داستان‌سرایی تخیلی خودداری کنند.
وی خاطرنشان کرد: روانشناسان کودک بر این باور هستند که اگر کودک به هر طریقی از محتوای تخیلی که آمیخته به دروغگویی و عاری از حقیقت است مطلع شوند؛ از آن پس پذیرش سایر موضوعاتی که از سوی پدران و یا مادران بیان می‌شود و حتی کاملاً صحیح و صادق است را بسیار سخت می‌پذیرند.
شایسته‌نیا در پایان گفت: کودکان باید به این اطمینان برسند که ترس و اضطراب آنان برای خانواده مهم است و خانواده نیز تلاش خواهد کرد تا مشکل او به آسانی رفع شود که رسیدن به این درجه از کارایی مادران و پدران در واقع نیازمند رسیدن به «سواد رسانه» مطلوب است.

*