۴۱ نکته کلیدی و محوری در باب رعایت ایمنی در معادن

به گزارش صنعت نیوز، مدیرکل بازرسی کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نکات مهم و محوری در خصوص رعایت ایمنی در معادن کشور را تشریح کرد و از کارفرمایان، پیمانکاران، مهندسان ناظر معدن، مسئولان فنی و ایمنی معادن و سرپرستان خواست تا با رعایت دقیق نکات کاربردی و مهم ایمنی و مقررات حفاظتی در معادن از هیچ کوششی در جهت حفظ سلامت نیروی کار دریغ نکنند.
بر اساس گزارش‌ها حوادث معدنی در کنار حوادث ساختمانی بیشترین آمار تلفات نیروی کار را به خود اختصاص داده و عمده حوادث کار پس از فعالیت ساختمان مربوط به کارگاه‌های معدنی بوده است.
حوادث کار به هر صورت و درجه‌ای که باشد برای کارگر، کارفرما و جامعه زیان‌های اقتصادی بسیاری در بردارد که هزینه‌های درمانی، خسارت ناشی از توقف کار به دلیل حادثه و خسارات پرداختی در صورت از کارافتادگی از جمله آنها به شمار می‌رود.
طبق آمارها نزدیک به ۶۰۰۰ معدن فعال در حال بهره‌برداری در کشور وجود دارد و سالانه بیش از ۱۲ هزار و ۵۰۰ فقره بازرسی ایمنی از معادن کشور صورت می‌پذیرد.
در سه سال گذشته وزارت کار تلاش کرد با مجموعه اقدامات صورت گرفته، کمیته‌های حفاظت فنی در واحدها افزایش یابد به نحوی که تعداد این کمیته‌ها رشد ۱۳۳ درصدی داشته است.
طبق ماده ۸۵ قانون کار، به منظور صیانت از نیروی انسانی و منابع مادی کشور رعایت دستورالعمل‌هایی که از طریق شورای عالی حفاظت فنی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تدوین می‌شود، برای‌ کلیه کارگاه‌ها، کارفرمایان، کارگران و کارآموزان الزامی است.
در این راستا احمدرضا پرنده ـ مدیرکل بازرسی کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، با اشاره به تصویب آیین‌نامه ایمنی معادن می‌گوید: آیین‌نامه ایمنی در معادن که با ۴۵۶ ماده در شورای عالی حفاظت فنی تهیه، تدوین و به تصویب وزارت کار رسیده امروز به عنوان یکی از جامع‌ترین آیین‌نامه‌های حفاظت فنی و ایمنی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی از کارفرمایان، پیمانکاران، مهندسان ناظر معدن، مسئولان فنی و ایمنی معادن و سرپرستان خواست تا با رعایت دقیق نکات کاربردی و مهم ایمنی و مقررات حفاظتی در معادن از هیچ کوششی در جهت حفظ سلامت نیروی کار دریغ نکنند.
مدیرکل بازرسی کار وزارت کار درعین حال به تشریح ۴۱ نکته مهم و کاربردی در بحث ایمنی و سایر مقررات حفاظتی در معادن پرداخت و ابراز امیدواری کرد: کارگران با رعایت مسایل ایمنی در تامین سلامت نقش خود را ایفا کنند.
نکات کاربردی و مهم در بحث رعایت اصول ایمنی معادن به این شرح است:
۱- تاکید بر حضور مسئول ایمنی و فنی دارای صلاحیت در معدن و حین معدنکاری
۲- انجام ارزیابی ریسک معدن (موضوع ماده ۵ آیین نامه ایمنی در معادن) و تهیه مستندات
۳- دارا بودن گواهی صلاحیت ایمنی پیمانکاران فعال در معدن
۴- حفاظ گذاری قسمت‌های انتقال دهنده نیرو در تجهیزات و ماشین آلات نظیر: تسمه، فلکه، زنجیر، چرخ دنده، هرزگرد، قرقره های تأمین کشش نوار نقاله و امثال آنها
۵- تهیه و تامین وسایل حفاظت فردی مناسب برای کارگران از جمله کپسول خود نجات در معادن زغال سنگ زیرزمینی و نظارت بر استفاده
۶- اقدام به حفاظ گذاری پرتگاه ها و دهانه‌های باز در کارگاه و محوطه آن
۷- تامین حداقل دو راه دسترسی به سطح زمین با مکان‌یابی ایمن (سیل یا بهمن‌گیر نباشد)
۸- تامین جان پناه در تونل های شیب دار و یا چاه‌های مایل در فواصل حداکثر ۵۰ متر
۹- تاکید بر رعایت حداقل ۷۰ سانتیمتر عرض راه عبوری افراد در تونل‌های با باربری ریلی
۱۰- تامین و سالم بودن چراغ جلوی لوکوموتیو یا چراغ خطر پشت آخرین واگن هر قطار یا سایر ملزومات ایمنی آن
۱۱- تاکید بر رعایت اصول ایمنی در نگهداری مواد منفجره یا عملیات آتشباری
۱۲- استفاده از ماشین‌های با موتور احتراقی و الکتریکی غیرحفاظت شده در محیط‌های با گازهای قابل انفجار ممنوع است.
۱۳- تهیه وتامین وسایل اعلام و اطفای حریق مناسب منطبق بر آیین نامه پیشگیری و مبارزه با آتش سوزی در کارگاهها
۱۴- تاکید برایمنی تابلوی توزیع برق، عایق‌بندی حفاظتی،وجود سیستم اتصال به زمین موثر در کارگاه یا حسب مورد حفاظت مضاعف با کلید محافظ جان جهت تجهیزات و ماشین‌آلات برقی
۱۵- تاکید بر مطابقت طرح نگهداری معدن با نقشه های مصوب وتاکید بر سیستم پایداری تونل ها یا پرکردن فضای حفریات سقف و دیواره‌ها با وسایل نگهداری
۱۶- تاکید بر رعایت تناوب گام استخراج و تخریب در کارگاه استخراج استعمال ستونهای چوبی با سطح مقطع مناسب و غیرمعیوب به عنوان ستون یا اجزای سیستم نگهداری
۱۷- عدم استفاده از سیستم نگهداری موقت به عنوان سیستم نگهداری دائم در حفریات زیرزمینی
۱۸- عدم استفاده از موانع پارچه‌ای و برزنتی به جای درهای تهویه
۱۹- خود داری از بکارگیری لوکوموتیو غیرمجاز در تونل های معادن گازدار با گاز خیزی طبقه ۳ یا بالاتر و یا نقص در وسایل ضد انفجار
۲۰- تاکید بر مسدودسازی حفاری‌های متروکه و کارگاه هایی که استخراج آنها تمام شده است برای جلوگیری از ورود افراد و اختلال در تهویه معدن
۲۱- تامین و نصب سیستم مانیتورینگ سنجش خودکار گاز زغال در لایه‌های معادن زغالسنگ طبقه سه به بالا
۲۲- تامین و استفاده صحیح از سیستم تهویه مکانیزه در معادن گازدار و گرد زغال‌دار
۲۳- عدم توقف بادبزن های تهویه در فاصلة بین نوبت های کاری یا زمان تعطیلات غیر از زمان تعمیرات (صرفاً با دستور کتبی مسئول فنی معدن)
۲۴- عدم وجود نقص در تهویه هوای درون چاه و فضای محدود از نظر وجود گازهای‌ سمی، قابل اشتعال‌ و اکسیژن‌
۲۵- تاکید برعدم گذشت بیش از ۶ ماه از بروزرسانی نقشه‌های تهویه مورد تایید در معادن زیرزمینی
۲۶- ممنوعیت استفاده از تیغه بولدوزر یا جام لودر برای واژگونی بلوک سنگ بریده شده از جبهه کار
۲۷- پیش بینی مسیرهای خروج اضطراری خودروهای سنگین در راههای معدنی با شیب بیش از ۵ درصد
۲۸- وجود ارتباط مخابراتی در مسیر ابتدا و انتهای نوار نقاله یا چاه های ترابری
۲۹- ممنوعیت استفاده کارگران از بالابر و وینچ‌های حمل بار و مصالح جهت جابجایی
۳۰- تاکید بر اجرای آیین نامه های حفاظتی «تأسیسات الکتریکی در کارگاه ها» و «سیستم اتصال به زمین (ارتینگ)»
۳۱- نظارت دقیق بر دارا بودن گواهینامه ویژه جهت کار با ماشین آلات معدنی مانند: بیل مکانیکی، لودر و بـولدوزر، لوکوموتیو و نـظایر آنها
۳۲- نصب آتش بند تونلی برای پیشگیری از گسترش انفجاردر معادن زغال سنگ
۳۳- پیش بینی وجود و حضور تیم های امداد و نجات در کلیه نوبت های کاری
۳۴- تامین ایستگاه های کمک های اولیه مناسب و تجهیزات امداد و نجات در معادن زیرزمینی
۳۵- تامین و ایجاد حفاظ مناسب برای جلوگیری از شلاق زنی دستگاه سیم برش در معادن سنگ ساختمانی
۳۶- تامین پله های اطمینان با عرض مناسب در مجاورت دیواره های پرشیب یا ریزشی معادن سطحی
۳۷- اقدام پیشگیرانه برای جلوگیری از شکست یا ریزش در شیب یا دیواره های ناپایدار معادن سطحی
۳۸- نوجه به تناسب ماشین آلات مورد بهره‌برداری در معدن با فرآیند عملیاتی
۳۹- اجرای دقیق آموزشهای ایمنی کارگران متناسب با ماهیت شغلی
۴۰- ممنوعیت ورود هر گونه منبع حرارتی یا شعله باز در حفریات زیرزمینی دارای پتانسیل انفجار یا اشتعال
۴۱- تامین امکانات بهداشتی برای کارگران
بخش معدن از مهمترین و عمده ترین بخشهای تأمین کننده مواد اولیه صنایع به شمار می رود که با داشتن ذخایر غنی مواد معدنی به عنوان یک امکان بالقوه، می تواند نقش موثری در توسعه صنعتی کشور داشته و راهگشای بسیاری از معضلات خودکفایی صنعتی کشور باشد.
امروز فعالیت اقتصادی استخراج معادن در حال بهره‌برداری، به عنوان یکی از زیربخش‌های عمده ‌اقتصادی در کشور محسوب می شود که با توجه به ماهیت آن در زمره فعالیت¬های اقتصادی پرخطر قرار دارد.

*