«مساجد ایرانی» ثبت جهانی می‌شوند

مدیر پرونده ثبت جهانی «مسجد ایرانی» از آغاز کار روی این پرونده خبر داد و با امیدواری زیاد که این پرونده تا پایان سال به سرانجام برسد، گفت: پرونده مسجد یا مساجد ایرانی یکی از مهم‌ترین پرونده‌های ایران در ۵۰ سال اخیر است.
عبدالرسول وطن‌دوست، که در ثبت جهانی پرونده‌های «هگمتانه» و «کاروانسراهای ایرانی»، هیأت ایران در کمیته‌های میراث جهانی یونسکو را نمایندگی می‌کرد، در گفت‌وگو با ایسنا درباره جزئیات پرونده «مسجد ایرانی» توضیح داد: مطالعات اولیه روی این پرونده آغاز شده است، ولی هنوز کار میدانی شروع نشده است که اتفاقا کار میدانی مهم و زمان‌برتر است و اعتبار مناسب و همکاری واحدهای استانی و دیگر دستگاه‌ها را می‌طلبد. این پرونده اگر مهم‌ترین نباشد یکی از مهم‌ترین پرونده‌های ایران در ۵۰ سال گذشته است؛ «مساجد ایرانی» یا «مسجد ایرانی» خیلی موضوع مهمی است.
مدیر پرونده ثبت جهانی «مسجد ایرانی» درباره تعداد مساجدی که برای این پرونده انتخاب شده‌اند، گفت: فعلا حدود ۳۴ مسجد در حدود ۱۲ استان را مطالعه می‌کنیم. این مساجد سیر تحول معماری مسجد در ایران از آغاز دوره اسلامی تا دوران معاصر را نمایندگی می‌کنند ولی ممکن است در فرایند کار، که احتمالا یکی دو سال آینده زمان ببرد، تعدادی از این مساجد کم شود و یا حتی تعدادی مسجد اضافه شود، در نتیجه در حال حاضر نمی‌توان تعداد قطعی مساجد در این پرونده را مشخص کرد. مهم آن است که این مساجد به موقع مستندنگاری و مطالعه میدانی شوند.
وطن‌دوست درباره زمان مورد نیاز برای تکمیل این پرونده و ارایه آن به یونسکو با توجه به کار میدانی سنگینی که برای آن نیاز است، اظهار کرد: آرزوی من این بود که این پرونده تا پایان امسال به سرانجام برسد و سال آینده پرونده را به یونسکو بفرستیم. امیدواریم به سرعت کارهای میدانی را آغاز کنیم و در مدت زمان باقی مانده، کار میدانی تمام شود. البته که مسأله اصلی تامین اعتبار است؛ مستندنگاری، اسکن‌لیزر و تهیه عکس‌های هوایی و کارهای میدانی و تحقیقی به اعتبار نیاز دارد.
مدیر پرونده ثبت جهانی «مسجد ایرانی» درباره اینکه آیا مساجدی که قبلا ثبت جهانی شده‌اند (از جمله مسجد جامع اصفهان) هم در این مجموعه قرار دارند، گفت: پرونده مسجد یا مساجد ایرانی، یک پرونده زنجیره‌ای است که از تعدادی حلقه تشکیل شده و اگر یک حلقه را از این زنجیره خارج کنیم ناقص می‌شود. اگر آن مسجد یا مساجدی که ثبت جهانی شده‌اند را از این زنجیره خارج کنیم دیگر این زنجیره وجود نخواهد داشت. ضمن آنکه این پرونده قرار است سیر تحول معماری مسجد در ایران از آغاز دوره اسلامی تا دوران معاصر را نشان دهد.
ایران تا کنون موفق شده است ۲۸ اثر تاریخی را در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت کند، آخرین پرونده به هگمتانه مربوط می‌شد که ششم مردادماه ۱۴۰۳ به این فهرست جهانی اضافه شد. پیش‌بینی می‌شود ایران در اجلاس بعد، پرونده «قلعه فلک الافلاک و دره خرم‌آباد» را برای ثبت جهانی پیشنهاد دهد، درحالی که پرونده‌های «مسجد ایرانی»، «آسبادهای ایرانی»، «خانه‌های ایرانی» و «منظر فرهنگی ماسوله» را در دست تدوین دارد.

*