اجسادی در اعماق آب

«دریا، کانال‌های آب، حوضچه‌ها، استخرهای کشاورزی، رودخانه‌ها، هوتک‌ها و... در ایران کمینگاه مرگ هستند و برخی افراد هر ساله در این مکان‌ها جان خود را از دست می‌دهند.»
به گزارش ایسنا، روزنامه «اعتماد» نوشت: بررسی آمار منتشر شده توسط سازمان پزشکی قانونی نشان می‌دهد طی ۱۰ سال گذشته ۱۰ هزار و ۴۹۴ نفر بر اثر غرق شدگی جان‌شان را از دست دادند که بیشترین تعداد فوتی‌ها در این بازه زمانی مربوط به سال ۱۳۹۸ با هزار و ۲۷۵ نفر بوده است. همچنین سال گذشته (۱۴۰۱) هزار و ۱۵۲ نفر به علت غرق شدگی جان باختند. بالاترین آمار غرق‌شدگان مربوط به استان مازندران است آن هم با ۱۶۱ فوتی و استان‌های خراسان شمالی و خراسان جنوبی هر کدام با ۵ فوتی کمترین آمار غرق شدگی را داشتند.
چند روز پیش، نهم تیر ماه «بابک یکتاپرست»، معاون سازمان اورژانس کشور در مورد آمار ناشی از غرق شدگی طی سه ماهه اول سال جاری اعلام کرد: «در ۳ ماهه اول امسال، ۱۹۸ نفر بر اثر غرق شدگی در کشور جان باختند و استان‌های مازندران، خوزستان و خراسان رضوی بیشترین آمار فوتی‌های ناشی از غرق شدگی را داشتند. ۳۱۸ نفر دچار حادثه غرق شدگی شدند و این آمار در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که ۴۴۹ نفر بوده، ۲۸ درصد کاهش یافته است. ۸۵ درصد افرادی که غرق شدند، آقا و ۱۵ درصد خانم بودند. در این بازه زمانی، کوچک‌ترین فردی که غرق شده است، یک سال سن داشته و بزرگ‌ترین فرد غرق شده نیز ۷۵ ساله بوده است.»
عواملی همچون وضع ساحل، چگونگی موج و جریان شکافنده و عدم آشنایی با مناطق ساحلی، نبود امکانات تفریحی و آگاه نبودن و بی‌احتیاطی مردم، رفتن به مناطق ممنوعه شنا و نبود تابلوی هشدار در مناطق پرخطر رودخانه‌ها و توجه نداشتن مردم به هشدارهایی که در مناطق پرخطر رودخانه‌ها نصب شده از جمله مواردی است که در غرق شدگی افراد موثر است.
طبق بررسی‌های دیگر آنچه که مشخص است؛ عواملی که باعث غرق شدگی در استان مازندران می‌شود، جریان‌های ساحلی و جریان‌های شکافنده مرگبار هستند که در بسیاری از نقاط جهان به ویژه در سواحل دریای خزر، تلفات جانی بسیاری را به بار می‌آورند.
در خوزستان نیز دمای بالای ۵۰ درجه در فصل تابستان باعث می‌شود که مردم برای فرار از گرما به کنار رودخانه‌ها برای شنا و آب‌تنی پناه ببرند. شنای مردم در رودخانه بدون آموزش و بدون استفاده از وسایل ایمنی باعث شده که آمار بالایی از مرگ و میر در خوزستان به دلیل غرق شدگی ثبت شود. بسیاری از کودکان، نوجوانان و جوانان در خوزستان برای سپری کردن اوقات فراغت خود و برای گریز از گرما در رودخانه‌های این استان شنا می‌کنند و در بسیاری از موارد به دلیل نداشتن آموزش‌های لازم و نبود وسایل ایمنی نجات غریق لازم در ساحل رودخانه‌ها، جان خود را از دست می‌دهند و همین موضوع باعث شده که خوزستان آمار بالایی از فوتی‌های ناشی از غرق شدگی را داشته باشد. همچنین در استان خراسان رضوی، مردم برای آب‌تنی در استخرهای ذخیره آب کشاورزی، باغی و سدهای مخزنی می‌روند که در اکثر مواقع با مرگ و میر همراه می‌شود.

۹ تیر ماه جاری، طی یک روز دو جوان در شهرستان بوکان غرق شدند. یکی از آنها در سد بوکان و دیگری در رودخانه ساروقامیش بوکان جان باخت. «حسن حسینی»، مسوول کانون امداد و نجات ساتیار بوکان در مورد این دو حادثه به «اعتماد» می‌گوید: «هر دو در یک روز غرق شدند. هر کدام ۲۱ و ۲۳ ساله بودند. یکی اهل شهرستان بوکان و دیگری اهل سقز بود. به دلیل اینکه وسعت سد بوکان بسیار زیاد است، نمی‌توانند حفاظی دور آن بکشند. معمولا برای سدهای کوچک حفاظ نصب می‌کنند. متاسفانه منطقه بوکان و سقز محل گردشگری و تفریح ندارد برای همین در تابستان مردم برای تفریح به کنار رودخانه یا سد بوکان می‌آیند. سال گذشته در رودخانه و سد بوکان دست‌کم ۱۱ نفر غرق شدند. از این تعداد یک نفر زن بود و مابقی مرد بودند. یک کودک هم در میان این افراد بود که البته او را نجات دادیم، ولی دچار مشکل مغزی شده است.»
آب‌های آزاد کمینگاه مرگ
«بهمن پرورش»، نجات غریق در مورد علت غرق‌شدگی به «اعتماد» می‌گوید: «آشنا نبودن به فنون شنا، خستگی، خالی کردن بدن، اسپاسم عضلانی از موارد مهمی است که باعث غرق شدگی افراد می‌شود. در این بیست و چهار سالی که جنازه‌های افراد مختلف را از آب بیرون می‌آورم، بیش از ۲۰۰ نفر از افراد شاخص را از عمق آب‌ها خارج کردم. بعضی از این افراد قهرمان جهان بودند؛ مثل «سامان عباسی»، برخی دیگر ماهیگیران حرفه‌ای یا شناگران ماهر بودند. صرفا غرق شدگی ربطی به بلد بودن شنا ندارد و اگر خانواده‌ها مروری بر این اخبار تلخ داشته باشند به هیچ عنوان اجازه نمی‌دهند فرزندان‌شان وارد آب‌های آزاد شوند. احتمال می‌دهم امسال آمار غرق شدگی بیشتر شود، چراکه سال پربارانی را پشت سر گذاشتیم و اکثر سدها، رودخانه‌ها و برکه‌ها از آب پر شدند. اگر افراد برای شنا به داخل آب‌های آزاد می‌روند باید یک وسیله شناور با خود به همراه داشته باشند. مردم به خاطر اینکه یک ساعت خوش بگذرانند داخل آب‌های آزاد می‌شوند که این موضوع می‌تواند بعضی از خانواده‌ها را یک عمر داغدار کند. آب‌های آزاد کمینگاه مرگ افرادی است که برای شنا به آنجا می‌روند.»
او در مورد عجیب‌ترین موارد غرق شدگی که تا به حال با آن مواجه شده است، توضیح می‌دهد: «یکی، دو سال پیش سه برادر در سد آزادی غرق شدند. وقتی ساعت ۱۲ شب می‌خواستم آنها را از عمق آب بیرون بکشم با ماشینی برخورد کردم که راننده هم داخل آن بود. عجیب اینکه این ماشین در سال گذشته در همان تاریخ و ساعت مفقود شده بود. همین چند روز پیش هم مردی ۷۵ ساله در رودخانه کنگرشاه غرق شده بود که خانواده‌اش هم در جریان نبودند که اصلا کجاست. در این میان فردی سوءاستفاده‌گر به بهانه اینکه می‌داند گوشی پدر آنها برای ساعاتی در دسترس بوده، از آنها ۸ میلیون تومان اخاذی کرده بود.»
غرق شدگی یکی از ۱۰ علت اصلی مرگ و میر افراد زیر ۲۵ سال است
سال گذشته سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد: سالانه ۲۳۶هزار نفر دچار غرق شدگی می‌شوند. غرق‌شدگی یکی از ۱۰ علت اصلی مرگ و میر در افراد ۱ تا ۲۵ ساله در جهان است و کودکان زیر ۵ سال در معرض خطر بیشتری قرار دارند. بیش از ۹۰ درصد مرگ و میر ناشی از غرق شدگی در رودخانه‌ها، دریاچه‌ها، چاه‌ها، منابع آب خانگی و استخرهای شنا در کشورهای با درآمد کم و متوسط رخ می‌دهد. همه ساله با فرا رسیدن فصل تابستان، گردشگران و مسافران با هدف فراهم کردن اوقات مفرح یا انجام ورزش‌های تابستانی به شنا کردن و قایق‌سواری در دریا و مکان‌های آبی می‌پردازند و در برخی موارد به دلیل رعایت نکردن اصول ایمنی، دچار غرق شدگی می‌شوند. غرق شدگی به معنای ورود آب به داخل ریه‌ها و مجاری تنفسی و خفگی در نتیجه فرو رفتن در آب است. غرق‌شدگان دچار هیپوکسی (کاهش اکسیژن‌رسانی به بدن) می‌شوند و در نتیجه آسیب به سلول‌های عصبی در دقایق اولیه بعد از غرق شدگی روی می‌دهد.
برخلاف تصور عمومی، غرق شدگی فقط در دریا اتفاق نمی‌افتد، بلکه شنا کردن در محیط‌های آبی دیگر نظیر کانال، رودخانه و سد نیز می‌تواند موجب غرق شدگی شود. غرق شدگی سومین علت مرگ‌های ناشی از حوادث است. غرق شدگی در روزهای آخر هفته و در ماه‌های گرم سال شایع‌تر است. قربانیان غرق شدگی اکثرا کودکان و جوانان هستند. غرق‌ شدگی در مردان بیشتر از زنان روی می‌دهد. بیماری‌های زمینه‌ای می‌توانند مستعدکننده غرق‌شدگی باشند. مانند صرع، بیماری‌های قلبی، ضعف عضلانی، عقب‌ماندگی ذهنی و... همچنین مصرف داروهای خواب‌آور، الکل و مواد روانگردان قبل از شنا می‌تواند زمینه‌ساز غرق شدگی باشد. کودکان ۱ الی ۴ سال در معرض خطر غرق شدگی در حوض، استخر و وان حمام هستند. آنها به دلیل کنجکاوی، عدم درک خطر و غفلت والدین دچار غرق ‌شدگی می‌شوند.

*