تبلت‌های نابینایی در خدمت کتابخانه‌ها

در حالی که سازمان بهزیستی و آموزش و پرورش استثنایی نیازهای زیادی به تامین تجهیزات توانبخشی نابینایان دارند، نهاد کتابخانه عمومی با تعریف پروژه‌ای اقدام به خرید برجسته‌نگارهای هوشمند از طریق تامین مالی جمعی از شرکت دانش‌بنیان سازنده این تجهیزات کرده است.
سعید صادق‌پور، مدیر عامل این شرکت دانش‌بنیان در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه این دستگاه دارای صفحه کلید و نمایشگر بریل و خروجی صوتی با استفاده از تبدیل متن به گفتار است، اظهار کرد: سال‌ها بود که افراد نابینا در ایران علاقه‌مند به دراختیار داشتن تبلت‌های دارای سیستم عامل و قابل شارژ بودند که دارای وزن و حجم کم باشد و ما برجسته نگار هوشمند همراه را عرضه کردیم.
به گفته وی، این دستگاه به دلیل داشتن خروجی‌های بریل و صوتی بهترین وسیله کمکی توانبخشی برای نابینایان فارسی‌زبان به شمار می‌رود.
وی با بیان اینکه کشورهای امریکا، کانادا، آلمان و کره جنوبی و ایران تولیدکننده این تبلت‌ها هستند، اظهار کرد: از مزایای عمده برجسته‌نگار ایرانی نسبت به نمونه‌های خارجی می‌توان به پشتیبانی کامل از زبان فارسی، پشتیبانی فنی در داخل کشور، شناسایی اتوماتیک توسط سیستم عامل، قابلیت تنظیم میزان برجستگی نقاط بریل و قیمت ارزان‌تر از مشابه‌ خارجی اشاره کرد.
صادق‌پور این تبلت را شامل ۲۰ کلید، ۲۰ سلول ۸ پینی از جنس پلاستیک ضد حساسیت، ۲۰ کلید CR key و باتری قابل شارژ دانست و ادامه داد: همچنین این دستگاه مجهز به خروجی مانیتور و تلویزیون (HDMI)، بلوتوث، امکان اتصال کیبورد از طریق درگاه USB است، ضمن آنکه امکان استفاده از فلش درایو USB نیز برای آن پیش‌بینی شده است.
مجری طرح ویرایشگر پایه دو زبانه فارسی و انگلیسی را از دیگر قابلیت‌های این سیستم نام برد و گفت: این برجسته‌نگار از فایل‌های Doc ,Docx klk, pn, txt فارسی و انگلیسی پشتیبانی می‌کند و دارای نرم‌افزار واژه‌نامه انگلیسی به فارسی، فارسی به انگلیسی، انگلیسی به انگلیسی و فارسی به فارسی است.
صادقپور با اشاره به خروجی صدای این تبلت، خاطر نشان کرد: ما برای این تبلت، تبدیل متن به‌ گفتار بر پایه هوش مصنوعی را طرح‌ریزی کردیم که در مراحل پایانی قرار دارد و قرار است در این تبلت مورد استفاده قرار گیرد.
وی ادامه داد: این صدا همراه با بریل است و صوت متون‌ در این سیستم یک عامل کمکی است؛ چرا که وقتی فرد نابینا صدا را از تبلت می‌شنود، متن بریل در زیر دستان آنها نیز وجود دارد و با متن بریل است که فرد نابینا دریافت نهایی از متن را خواهد داشت.
این محقق و سازنده تجهیزات نابینایی، اضافه کرد: به این ترتیب ما از سال ۹۳ در زمینه برجسته‌نگار هوشمند اقدام کردیم و در انتهای سال ۹۶ اجرایی شد که مراحل مختلف داشت که شامل طراحی بردها، سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای جدید بود که ارائه شدند. طراحی کیس این تبلت موفق به دریافت دو جایزه طراحی شد و به واقع یکی از زیباترین و ار نظر ارگونومی‌ترین یکی از بهترین‌های جهان است.
به گفته وی، طراحی صنعتی کیس این محصول از سوی یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان اجرایی شد.
صادقپور با بیان اینکه از اوایل سال ۹۷ این تبلت عرضه شد، ادامه داد: در بینایی، دانش‌آموزان از دوره پیش دبستانی کار با تبلت و کامپیوتر را آغاز می‌کنند و حیف است که تکنولوژی از افراد نابینا که بیشتر به این نوع ابزارها نیاز دارند، دریغ شود، چون برای فرد نابینا یک متن بینایی تا زمانی که به بریل و یا صوت تبدیل نشود، قابل استفاده نیست؛ از این رو برای دانشجویان و دانش‌آموزان نابینا دسترسی به این ابزارها بیشتر احساس می‌شود تا افراد بینا.
وی ابراز امیدواری کرد که با حمایت‌هایی که انجام خواهد شد، این ابزار در اختیار جامعه مخاطب ما قرار گیرد، گفت: در کشورهای در حال توسعه و توسعه‌یافته کلیه تجهیزات معلولان همانند سایر خدمات، تحت حمایت سیستم‌های حاکمیتی قرار دارد، به گونه ای که در برخی از کشورها مانند آمریکا این گونه تجهیزات تحت پوشش بیمه است، ولی در ایران طبق قانون حمایت از معلولان، تامین این تجهیزات تحت نظر بهزیستی است، ولی الان متاسفانه سازمان بهزیستی حتی در پرداخت مستمری و عیدی معلولان مشکل دارد، چه برسد به تامین تجهیزات.
صادقپور یادآور شد: تامین این تبلت برای دانش‌آموزان نابینا باید از سوی سازمان آموزش و پرورش استثنایی صورت گیرد که در یک سال اقدامات خوبی اجرایی شد، ولی این اقدامات ادامه نیافت‌ و دو سال است که تامین تجهیزات برای این دانش‌آموزان به صفر رسیده است.
مدیر عامل این شرکت دانش‌بنیان با اشاره به اجرای پروژه تامین ۴۰ دستگاه برجسته‌نگار هوشمند برای نهاد کتابخانه‌های عمومی، گفت: در حال حاضر ۶۱ بخش نابینایی در کتابخانه‌های عمومی استان‌های کشور داریم که در کنار خدمات بینایی به مخاطبان نابینای خود ارائه خدمات می‌دهد.
وی، قیمت هر دستگاه برجسته‌نگار را ۸۷ میلیون تومان دانست و در این باره توضیح داد: از ۳ سال گذشته این محصول در نمایشگاه ایران‌ساخت معاونت علمی پذیرش شده و شرط پذیرش ما قیمت گذاری این محصول بوده است، به این صورت که تجهیزاتی که در ایران‌ساخت پذیرش و مورد حمایت قرار می‌گیرند، از سوی گروه آنالیزورهای قیمت، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و آنها قیمت نهایی دستگاه‌ها را اعلام می‌کنند. این گروه قیمت دستگاه برجسته‌نگار هوشمند همراه را ۸۷ میلیون تومان قیمت‌گذاری کردند.
صادق‌پور اظهار کرد: در همکاری با نهاد کتابخانه عمومی این دستگاه را با قیمت ۸۰ میلیون تومان عرضه کردیم.
وی تاکید کرد: این پروژه در حال حاضر در همکاری با نهاد کتابخانه انجام شده، ولی در آموزش و پرورش و بهزیستی نیاز بیشتر است و ما به آنها مراجعه کردیم، ولی متاسفانه مشکل مالی را مطرح می‌کنند.
وی در پاسخ به این سوال که چرا بهزیستی و سازمان آموزش و پرورش از روش تامین مالی جمعی بهره نمی‌گیرند، گفت: نهاد کتابخانه از سال گذشته به دنبال اجرای این طرح بود. در آموزش و پرورش با همین مشکلات مالی در سال ۹۹ و ۱۴۰۰ با همکاری معاونت علمی ریاست‌جمهوری، ۲۴۲ دستگاه برجسته‌نگار هوشمند را خریداری کرد؛ این رویکرد یک رویکرد مدیریتی است.

*