اختلال مادرزادی تیروئید و اهمیت تشخیص و درمان به‌هنگام

تیروئید، یکی از مهمترین غدد و هورمون تولید شده توسط این غده –تیروکسین-، از اثرگذارترین عناصر بر طی یک روند طبیعی در مسیر رشد انسان، از دوران نوزادی تا سالمندی است؛ اهمیت تیروئید به قدری‌ست که سازمان بهداشت جهانی هفته‌ای را به آن اختصاص داده است.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز جمعه ۵ خرداد در خصوص تیروئید و اهمیت آن به ویژه در دوران نوزادی، به خبرنگاران گفت: کم‌کاری مادرزادی تیروئید، بر اثر کمبود هورمون‌های تیروئید در بدو تولد یا پس از آن دیده می‌شود.
دکتر عباس رضائیان‌زاده با بیان اینکه در این بیماری سطح هورمون تیروکسین کمتر از میزان طبیعی است، گفت: این بیماری اغلب موارد در اثر اختلال غده تیروئید در دوران جنینی و اختلال در سنتز هورمون‌های تیروئید اتفاق می‌افتد و هر نوزادی هم امکان دارد به این اختلال مبتلا باشد.
استاد دانشکده بهداشت علوم پزشکی شیراز ادامه داد: با توجه به این که غده تیروئید بر همه جوانب سلامت تاثیر می‌گذارد، در صورت کنترل و تشخیص کم‌کاری تیروئید، اقدامات درمانی برای آن باید به ‌سرعت شروع شود.
رضائیان‌زاده خاطرنشان کرد: لزوم تشخیص به‌ موقع این بیماری از آن روی اهمیت دارد که سال‌های اول عمر، زمان تکامل مغز کودک بوده و تکامل طبیعی مغز وابسته به هورمون‌های تیروئید است.

اختلال بدو تولد تیروئید بدون علامت است
وی با بیان اینکه در ۹۵ درصد موارد، اختلال تیروئید در بدو تولد، علامتی ندارد، خاطرنشان کرد: در صورت تشخیص می‌توان از عوارض برگشت ‌ناپذیر و غیرقابل جبران آن جلوگیری کرد.
معاون علوم پزشکی شیراز ضمن یادآوری اینکه بروز کم‌کاری مادرزادی تیروئید، در دختران دو برابر پسران است، ادامه داد: کم‌کاری تیروئید در بدوتولد به ندرت با علائمی از قبیل ورم اطراف چشم، خواب آلودگی، زبان بزرگ و زردی طولانی خود را نشان می‌دهد.
او هشدار داد: با از بین رفتن زمان طلایی و به تعویق افتادن درمان، این بیماری با اختلال در تکامل مغز، سبب بروز اختلال توانایی‌های مغزی، بدنی و رشد قدی خواهد شد؛ همچنین بروز اختلال در ترشح هورمون‌های تیروئید در ماه‌های اول تولد، باعث عقب ماندگی ذهنی کودک می‌شود.

غربالگری اصلی‌ترین راه تشخیص نوزاد بیمار
این استاد دانشگاه گفت: نظر به اهمیت غده تیروئید در سلامت انسان و شیوع قابل توجه بیماری های آن در جامعه، هر سال توسط فدراسیون جهانی تیروئید روز ۲۵ می مصادف با ۴ خرداد را به عنوان"روز جهانی تیرویید" و اولین روز از هفته تیروئید انتخاب کرده است.
به گفته این مقام بهداشتی، اهداف مد نظر در این هفته جهانی تیروئید؛ افزایش سطح آگاهی مردم از علائم، آثار و عوارض اختلالات تیروئیدی، آموزش مادران باردار و راه‌های پیشگیری و درمان بیماری‌های غده تیروئید، عنوان کرد.
رضائیان‌زاده با یادآوری اینکه برنامه غربالگری کم کاری مادرزادی غده تیروئید نوزادان یکی از اثربخش ترین برنامه‌های اجرایی کشور در این زمینه توصیف و اضافه کرد: این برنامه از سال ۱۳۸۵ در استان فارس شروع شده است و اکنون غربالگری نوزادان توسط کارشناسان دوره دیده در ۵۶ مرکز تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام می‌شود.
معاون بهداشت علوم پزشکی شیراز گفت: در فارس سالیانه حدود ۵۴ هزار نوزاد غربال و از این تعداد، حدود ۲۰۰ کودک بیمار شناسایی می شوند.
رضائیان‌زاده اضافه کرد: از ابتدای این برنامه تاکنون، ۳۱۰۰ نوزاد بیمار در فارس شناسایی شده و اقدامات لازم برای درمان اثربخش انان اجرایی شده است.

*