رشد ۸۶ درصدی سرمایه‌گذاری برای توسعه معادن خراسان جنوبی

به گزارش صنعت نیوز، حجم سرمایه‌گذاری محقق شده بخش معدن خراسان جنوبی در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال قبل‌تر ۸۶ درصد رشد نشان می‌دهد و این در حالی است که معدن یکی از پیشران‌های اقتصادی و اولویت‌های تحقق شعار سال در این استان محسوب می‌شود.
خراسان جنوبی استانی معدن‌خیز است و معادن جزو مزیت‌های سرمایه‌گذاری در این منطقه به شمار می‌رود به گونه‌ای که مسوولان استانی و کشوری در ادوار مختلف از آن به عنوان عسلویه معدنی یا بهشت معادن یاد کرده‌اند.
۷۲۷ معدن با ۵۷ نوع ماده معدنی و ذخیره قطعی ۶ میلیارد و ۹۰۰ میلیون تن در خراسان جنوبی وجود دارد و این استان رتبه اول کشور را در ذخایر زغال‌سنگ، منیزیت و خاک‌های نسوز داراست همچنین رتبه ششم کشور در تعداد معادن و رتبه دوازدهم در ذخایر قطعی مواد معدنی از آن خراسان جنوبی است.
خراسان جنوبی در یک دهه اخیر با داشتن هفت معدن طلا و ذخیره قطعی ۶۴ میلیون تن و استخراج اسمی سه میلیون تن به عنوان استان طلایی در سطح کشور مطرح شده و زغال‌سنگ، خاک‌های صنعتی، سنگ‌های تزئینی، بنتونیت، کرومیت، سنگ آهن، دولومیت، آندالوزیت، مرمریت، بازالت، مس، سیلیس، فلورین، پتاس و سرب و روی از مهمترین مواد معدنی در این استان کویری است.
براساس اسناد بالادستی و سندهای توسعه‌ای، معدن و صنایع معدنی یکی از مهمترین محورها و پیشران‌های اقتصادی و توسعه‌ای خراسان جنوبی تعیین شده و معادن به عنوان یکی از ارکان توسعه استان در کنار دیگر بخش‌ها همچون صنعت، کشاورزی و گردشگری است که در جهت توسعه اقتصادی می‌توانند نقش مهمی ایفا کنند.
سال گذشته ۴۶ پروانه بهره‌برداری معدن با حجم سرمایه‌گذاری ۲۶۹ میلیارد و ۸۶۵ میلیون تومان و با ذخیره قطعی ۱۴۲ میلیون و ۲۸ هزار تن در این استان صادر شد که با صدور این تعداد پروانه بهره‌برداری معدن برای ۴۱۶ نفر شغل ایجاد شده‌ است و صدور این تعداد پروانه بهره‌برداری از نظر تعداد ۴۱۶ درصد، حجم سرمایه‌گذاری ۸۶ درصد و از نظر تعداد اشتغال ایجاد شده ۴۶ درصد رشد دارد.
همچنین ۴۹ گواهی کشف با پیش‌بینی سرمایه‌گذاری ۵۵ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان و ۱۵۳ پروانه اکتشاف معدنی با پیش‌بینی سرمایه‌گذاری ۲۵۶ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان صادر شده است که از نظر پیش‌بینی سرمایه‌گذاری به ترتیب ۲۰۱ و ۱۹۶ درصد نسبت به سال ۱۴۰۰ رشد نشان می‌دهد.

احیای معادن از اولویت‌های خراسان جنوبی در سال رشد تولید
مهمترین راهکار برای شکوفایی اقتصاد معدن، ایجاد زیرساخت‌های سرمایه‌گذاری و حمایت از سرمایه‌گذاران و معدن‌کاران با هدف ترغیب آنان به ایجاد و احداث صنایع جوار معدنی است که این موضوع در دستور کار دولت سیزدهم قرار دارد.
استاندار خراسان جنوبی فروردین امسال در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در تشریح برنامه‌های استان برای استفاده حداکثری از ظرفیت‌های معدنی اظهار داشت: احیای معادن و تکمیل زیرساخت‌ها از موضوعات کلیدی ما در استان است که سال گذشته در دستور کار ویژه مدیران قرار داشته و امسال نیز از اولویت‌های اصلی است.
جواد قناعت افزود: ظرفیت‌های بی‌نظیری در بخش معدن داریم که لازم است به این حوزه و صنایع تبدیلی و فرآوری معادن توجه ویژه‌ای شود.
وی گفت: پروژه‌های متعددی در حوزه معادن به ویژه در شهرستان‌های نهبندان، زیرکوه، سربیشه، خوسف و طبس با حضور سرمایه‌گذاران عملیاتی شده و اعتبارات قابل توجهی برای سرمایه‌گذاری در این پروژه‌ها اختصاص یافته که بخش قابل توجهی از این سرمایه‌گذاری‌ها تا پایان سال جاری به بهره‌برداری خواهد رسید.
استاندار خراسان جنوبی تصریح کرد: در بخش معدن با وجود ۵۷ ماده معدنی و ذخیره‌ بیش از هفت میلیارد و ۴۰ میلیون و ۶۸۹ هزار تن تا پایان سال ۱۴۰۱، هنوز نتوانسته‌ایم توسعه مطلوبی داشته باشیم و به طور حتم با تقویت صنایع پایین دستی و افزایش واحدهای فرآوری معدنی می‌توانیم در این زمینه توسعه اقتصادی را شاهد باشیم.
وی افزود: مواردی مانند ماشین‌آلات فرسوده، لوازم یدکی گران، هزینه‌های بالای تولید، تورم، تحریم و برخی قوانین از جمله مشکلاتی است که توسط معدن‌داران بیان می‌شود و باید تلاش کنیم آن دسته از مشکلاتی که در داخل استان قابل رفع است را برطرف و سایر موارد را از حوزه‌های بالادستی و وزارتخانه‌ای پیگیری کنیم.
قناعت گفت: موارد دیگری نیز از سوی معدن‌داران مطرح شده که مربوط به تامین مواد اولیه، حمل و نقل، انتقال پول، بیمه، امور مالیاتی و سایر موضوعات است که اینها نباید برای معدن‌دار تبدیل به مشکل یا چالش غیرقابل رفع شود.

۴۶ معدن خراسان جنوبی به مرحله استخراج رسید
سرپرست اداره‌ کل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی هم اعلام کرد: ۴۶ پروانه بهره‌برداری معدن با حجم سرمایه‌گذاری ۲۶۹ میلیارد و ۸۶۵ میلیون تومان سال گذشته در این استان صادر شد که استخراخ سالیانه ۵۶۳ هزار و ۷۳۷ تن مواد معدنی را به همراه دارد.
حامد حسن‌نژاد افزود: این تعداد پروانه با ذخیره قطعی ۱۴۲ میلیون و ۲۸ هزار تن، استخراخ سالیانه ۵۶۳ هزار و ۷۳۷ تن و به وسعت ۲۲۴ کیلومتر مربع صادر شده است.
وی بیان کرد: با صدور این تعداد پروانه بهره‌برداری معدن برای ۴۱۶ نفر شغل ایجاد شده و سنگ‌های تزئینی، خاک‌های صنعتی، بنتونیت، طلا، مس، منگنز، آگات و تراورتن از مهمترین آنهاست.
سرپرست اداره‌ کل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی اظهار داشت: در مجموع صدور این تعداد پروانه بهره‌برداری از نظر تعداد ۴۱۶ درصد، حجم سرمایه‌گذاری ۸۶ درصد و از نظر تعداد اشتغال ایجاد شده ۴۶ درصد رشد دارد.
او گفت: همچنین ۴۹ گواهی کشف با پیش‌بینی سرمایه‌گذاری ۵۵ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان در استان صادر شده است که از نظر حجم سرمایه‌گذاری ۲۰۱ درصد نسبت به سال ۱۴۰۰ رشد نشان می‌دهد و در این مدت ۱۵۳ پروانه اکتشاف با پیش‌بینی سرمایه‌گذاری ۲۵۶ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان در استان ثبت شد که ۱۹۶ درصد نسبت به سال ۱۴۰۰ رشد دارد.
حسن‌نژاد با اشاره به اینکه خراسان جنوبی به عنوان یکی از پنج استان معدنی کشور دارای قابلیت‌های معدنی قابل توجهی است اضافه کرد: این استان با ۷۲۷ معدن و ذخیره قطعی ۶ میلیارد و ۹۰۰ هزار تن، رتبه دوازدهم کشور را در ذخیره قطعی معادن به خود اختصاص داده است.
به گفته وی تنوع مواد معدنی در این استان ۵۷ ماده است که زغال‌سنگ، منیزیت، سنگ‌های تزئینی، سنگ آهن، خاک‌های صنعتی، دولومیت، مرمریت، طلا، مس و پتاس از مهمترین آنهاست و اکنون ۱۳ هزار نفر در بخش معدن خراسان جنوبی مشغول به کار هستند.
وی افزود: سهم استان از کل معادن کشور ۶ درصد، تعداد اشتغال معادن کشور ۹ درصد و از میزان ذخیره قطعی معادن کشور ۱۳ درصد است.
سرپرست اداره‌ کل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی گفت: همچنین در حوزه اکتشاف طی سال‌های اخیر پهنه‌ای به وسعت ۶۴ هزار و ۱۰۰ کیلومتر مربع تحت پوشش مطالعات ژئوفیزیک هوایی قرار گرفته و این اکتشافات منجر به شناسایی ۱۷۷ محدوده امیدبخش در استان شده است.
وی تصریح کرد: اکتشافات تکمیلی در بخشی از این مناطق توسط ایمیدرو، شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران و سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی در حال انجام است و بخشی نیز از طریق واگذاری به بخش خصوصی اکتشاف شده و ذخایر معدنی شناسایی می‌شود.
حسن‌نژاد گفت: شناسایی ذخایر معدنی طلا، بنتونیت، فلورین، سنگ آهن، منیزیت و سنگ‌های تزئینی رویکرد توسعه استان را به سمت ایجاد کارخانه‌های مبتنی بر ظرفیت‌های معدنی و تکمیل زنجیره تولید آنها سوق داده است.

استان طلایی کشور
وی از خراسان جنوبی با داشتن هفت معدن طلا به عنوان یکی از استان‌های طلایی کشور نام برد و افزود: مجموع ذخایر کانسنگ قطعی ثبت شده معادن طلای استان حدود ۶۴ میلیون تُن است که سال گذشته ۵۲۹ هزار تُن کانسنگ طلا از این معادن استخراج شد.
سرپرست اداره‌ کل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی بیان کرد: بیشترین استخراج کانسنگ طلا در این مدت مربوط به معدن طلای شادان خوسف با ۳۹۰ هزار تن است و معادن طلای خراسان جنوبی برای ۷۰۰ نفر شغل ایجاد کرده که در حال حاضر سه واحد فرآوری طلای کودکان، شادان و هیرد فعال است.
وی ادامه داد: معدن طلای هیرد در نهبندان و معادن شادان، ماهرآباد، کودکان و خونیک در شهرستان خوسف و معدن طلای خدا آفرید در بشرویه واقع شده، معدن طلای جانجا در نهبندان نیز پروانه بهره‌برداری گرفته است که استخراج آن آغاز خواهد شد.

رهاورد طرح تحول زمین‌شناسی در خراسان‌ جنوبی
خراسان جنوبی سال ۱۴۰۰ به عنوان اولین استان اجرای طرح "تحول در بخش زمین‌شناسی و اکتشاف ذخایر معدنی کشور" انتخاب شد و پس از حدود یک سال آبان ۱۴۰۱ از دستاوردهای اجرای این طرح مهم در استان رونمایی شد که شناسایی ۱۲۳ محدوده معدنی امیدبخش از جمله آنهاست.
با توجه به ظرفیت‌های موجود در بخش معدن خراسان جنوبی، اجرای طرح تحول در بخش زمین‌شناسی و اکتشاف ذخایر معدنی، نقطه عطفی برای گسترش فعالیت‌های معدنی در این استان پهناور است که سرپرست اداره‌ کل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی درباره آن گفت: با اجرای طرح "تحول در بخش زمین‌شناسی و اکتشاف ذخایر معدنی" ۱۲۳ محدوده شامل طلا، مس، نیکل، منیزیت، گوهرسنگ‌ها، سرب و روی در این استان شناسایی شده است.
حسن‌نژاد با اشاره به رونمایی از دستاوردهای طرح تحول زمین‌شناسی و اکتشاف ذخایر معدنی خراسان جنوبی که سال گذشته در وزارت صنعت، معدن و تجارت انجام شد، افزود: اجرای این طرح از مهر سال ۱۴۰۰ آغاز شد و تا شهریور پارسال طی یک سال به سرانجام رسید.
وی گفت: اجرای این طرح تحول زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی اقدام بی‌نظیری بود که در برنامه زمانی مشخص به همت دولت سیزدهم در استان خراسان جنوبی رقم خورد.
دبیر شورای معادن استان خراسان جنوبی افزود: تغییر پارادایم‌ (الگو) های اکتشاف، انجام اکتشافات نظام‌مند، آموزش درون و برون سازمانی، ارتقای فعالیت‌های آزمایشگاهی، انجام برخی مراحل آزمایشگاهی در محل پروژه و بایگانی نظام‌مند نمونه برداشتی از جمله مواردی بود که اولین بار در یک طرح زمین‌شناسی مورد توجه قرار گرفت.
وی تصریح کرد: طرح زمین‌شناسی، شناسایی و پی‌جویی ذخایر معدنی استان خراسان جنوبی در برنامه ‌زمان‌بندی خود اجرا شد که یک رکودشکنی در این حوزه محسوب می‌شود و خروجی اجرای این طرح در خراسان جنوبی شامل ۲۰ عنوان نقشه و در مجموع ۶۰ برگ نقشه در سه لایه مطالعاتی زمین‌شناسی، ژئوشیمیایی و زمین‌شناسی اقتصادی تهیه شد.
حسن‌نژاد گفت: طرح تحول زمین‌شناسی در ۱۵ هزار کیلومتر مربع از وسعت خراسان جنوبی با اعتبار ۱۵۰ میلیارد تومان در شهرستان‌های بیرجند، سربیشه، قاینات و خوسف اجرا شد و اکتشاف ۱۷ محدوده طلا، ۶۰ محدوده مس، ۲۵ محدوده نیکل نخستین بار در شرق کشور، ۹ محدوده منیزیت، ۶ محدوده سرب و روی از دستاوردهای اجرای این طرح است.
وی شناسایی ۶ محدوده مستعد برای اکتشاف گوهرسنگ‌ها (آگات، یاقوت، گارنت، زیرکن، آبانیت، اسفن و اسپروت) و شناسایی بیش از ۵۷۰ ناهنجاری ژئوشیمیایی رسوبات آبراهه‌ای برای عناصر طلا، نقره، مس، سرب، نیکل، آهن و روی را از دیگر دستاوردها ذکر کرد.
سرپرست اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی گفت: کاهش زمان تولید اطلاعات پایه زمین‌شناسی و معدنی از سه سال به یک سال و تهیه ۶۰ برگ نقشه‌های زمین‌شناسی، ژئوشیمیایی و زمین‌شناسی اقتصادی با مقیاس یک‌ پنجاه‌ هزارم نخستین بار در کشور از دیگر دستاوردهای طرح تحول زمین‌شناسی و اکتشاف ذخایر معدنی در خراسان جنوبی است.
وی ادامه داد: همچنین آنومالی حاصل از ژئوفیزیکی هوایی در منطقه اسفدن خراسان جنوبی به وسعت ۲۵ کیلومتر مربع شناسایی شد.
حسن‌نژاد با اشاره به اینکه اجرای طرح تحول زمین‌شناسی در مرحله بعدی در شهرستان نهبندان در دستور کار قرار دارد گفت: مرحله نخست این طرح با همکاری اداره‌ کل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌ معدنی کشور، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) و معاونت امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت اجرایی شد.

انتقال پرونده‌های معدنی به داخل استان
جلسات شورای معادن استان به صورت مستمر با محوریت معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان جنوبی برگزار شده که رهاورد این جلسات در سال گذشته ۱۲ مصوبه بود و اکثر آنها به نتیجه رسیده است.
یکی از موضوعاتی که به جد در شورای معادن پیگیری شده، انتقال پرونده‌های واحدهای معدنی که محل فعالیت آنها در خراسان جنوبی است و رهاورد خوبی نیز به دنبال داشته است.
مدیرکل امور مالیاتی خراسان جنوبی در این باره به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: از ابتدای امسال تاکنون ۳۱۲ میلیارد تومان مالیات از محل پرونده‌های معدنی، پیمانکاری، تولیدی، واحدهای خدماتی ملی و پرونده‌های متمرکز در استان دریافت شده است.
علی کریمدادی گفت: اقدامات خوبی در استان برای انتقال پرونده‌های مالیاتی براساس تکلیف برنامه ششم توسعه انجام و ۷۴ پرونده مالیاتی معدنی با ۱۰۴ معدن شناسایی شده که از این تعداد با پیگیری‌های صورت گرفته با انتقال ۳۶ پرونده موافقت شده، با انتقال ۲۷ پرونده موافقت نشده و ۱۱ پرونده در انتظار موافقت است‌.
او گفت: از مجموع مواردی که با انتقال پرونده‌های مالی موافقت نشده درخصوص ۱۷ پرونده سهم مالیات استان واریز شده است.
مدیرکل امور مالیاتی خراسان جنوبی بیان کرد: تاکنون انتقال ۲۱ پرونده مالیاتی به استان تعیین تکلیف نشده که پیگیری‌ها برای تعیین تکلیف این پرونده‌ها در دستور کار است.
وی افزود: تاکنون با انتقال پرونده‌های مالیاتی و واریز سهم مالیات استان از محل پرونده‌های مالیاتی منتقل نشده، ۲۸ میلیارد تومان مالیات دریافت شده است.

*