مصرف بالای داروهای بیهوشی در کشور

رییس سازمان غذا و دارو با اعلام افزایش قابل توجه ذخایر دارویی کشور، شرایط تامین آنتی‌بیوتیک‌ها، سرم تزریقی و همچنین داروهای بیهوشی را تشریح و درعین حال بر لزوم مدیریت تجویز اقلام دارویی تاکید کرد.

دکتر سید حیدر محمدی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره وضعیت ذخایر دارویی در کشور، گفت: در حال حاضر میزان ذخایر داروییِ بالای شش ماه‌ کشور ۵۷ درصد است؛ به این معنا که داروهایی که در کشور موجودی‌شان بالای شش ماه است، ‌ به ۵۷ درصد رسیده‌اند. در عین حال میزان ذخایر دارویی‌مان نسبت به دو ماه گذشته، افزایش قابل توجهی داشته است؛ بخشی از این اتفاق مربوط به این بود که مشکل مربوط به مالیات بر ارزش افزوده که ۹ درصد بود، در آبان ماه اصلاح شد و به یک درصد کاهش یافت و اخیرا هم با ابلاغ قانون معافیت مالیات بر ارزش افزوده، به صفر رسید. این موضوع کمک کرد که هم قیمت بالا نرود و هم مشکلات گمرکی حل شود.

وی افزود: مشکل دیگری که در حوزه دارو وجود داشت و مربوط به سود و تعرفه گمرکی بود نیز اصلاح شد و بر این اساس تعرفه گمرکی از پنج درصد به یک درصد کاهش یافت که این کاهش تعرفه اعمال و اجرایی شد. باید توجه کرد که کالاهایی که از گمرک ترخیص می‌شوند، ‌به جز مالیات، تعرفه و سود بازرگانی نیز دارند که به صورت قانونی باید پرداخت شود. پیش از این، این تعرفه پنج درصد با ارز دولتی بود، اما از آنجایی که ارز نیمایی شد، پنج درصد ارز نیمایی پنج تا شش برابر قبل می‌شد و بر این اساس در حوزه دارو، درخواست کردیم که تعرفه کاهش یابد که گمرک همکاری کرد و این تعرفه در حوزه دارو، با کمک نمایندگان مجلس اصلاح شد و حقوق و عوارض گمرکی به یک درصد ارز نیمایی کاهش یافت.

وفورِ آنتی‌بیوتیک

محمدی درباره وضعیت تامین آنتی‌بیوتیک‌ها نیز به ایسنا گفت: یک بخشی از افزایش ذخایر دارویی‌مان در زمینه آنتی‌بیوتیک‌ها بود که تولید آنتی‌بیوتیک‌ها افزایش یافت و چند برابر شد؛ به طوری که به طور میانگین تولید آنتی‌بیوتیک‌ها را سه برابر افزایش دادیم. حال برخی آنتی‌بیوتیک‌ها کم مصرف‌تر بود و نیاز به افزایش تولید نداشت، در حالی که برخی آنتی‌بیوتیک‌های پرمصرف‌تر تا ۲۰ برابر افزایش تولید داشتند که طبیعتا این تولید به مصرف هم منتهی می‌شد.

رییس سازمان غذا و دارو در این باره افزود: در عین حال علی‌رغم افزایش سرعت و حجم تولید برخی آنتی‌بیوتیک‌ها در کشور، اما باز هم میزان تولید شده، پاسخگوی نیاز بازار نبود که بر این اساس مجبور شدیم، واردات را انجام دهیم که در حدود هفت پارت واردات و ۷.۵ میلیون شیشه شربت از انواع آنتی‌بیوتیک‌ها، اعم از آموکسی‌سیلین، کواموکسی‌کلاو، سفکسیم، آزیترومایسین و سفالکسین وارد کشور شد. از این تعداد واردات، هنوز بیش از چهار میلیونش در شرکت‌های پخش موجود است و مابقی آن در داروخانه‌ها توزیع شده است و داروخانه‌ها به وفور موجودی دارند. اگر هم در جایی دسترسی وجود ندارد، اعلام کنند تا از طریق شبکه مویرگی شرکت‌های پخش، اعلام کنیم که دانشگاه‌های علوم پزشکی در اختیارشان قرار دهند.

نحوه تامین سرم در شرایط سرد زمستان

وی درباره وضعیت تامین سرم نیز گفت: باید توجه کرد که میزان مصرف سرم در کشور، قبل از شیوع کرونا ماهیانه ۱۰.۵ میلیون واحد بود و ظرفیت تولیدمان هم ماهیانه ۱۴ میلیون بود که یا تولید را بر اساس مصرف ماهیانه کاهش می‌دادند یا سرم را دپو می‌کردند تا در زمان اضطرار استفاده شود و برهمین اساس همیشه حداقل چهار تا پنج ماه سرم موجود داشتیم که در دوره کرونا هم تا قبل از پیک پنجم مشکلی بابت تامین سرم نداشتیم. در پیک پنجم کرونا که در زمینه سرم به مشکل برخوردیم، واردات را انجام دادیم که بعد این واردات تا شهریور سال جاری به دلایل سیاست‌های حمایت از تولید، متوقف شده بود، اما از شهریور ماه مجددا واردات سرم را آغاز کردیم. در حال حاضر ماهیانه حدود ۲۰ میلیون تامین سرم داریم؛ به طوری که یک بخش ۱۵ میلیونی سرم از طریق تولید و حدود پنج میلیون از تامین سرم هم سهم واردات است.

تجویز سرم منطقی شود

محمدی افزود: البته در دی ماه مقداری از میزان واردات سرم کاسته شد. زیرا ترکیه صادرات سرم را متوقف کرده است و این باعث مشکلاتی شد، اما اکنون به وفور از طریق کشورهای همسایه مانند هند واردات سرم را انجام می‌دهیم و این واردات را در زمینه سرم تا زمان رسیدن به ذخیره پایدار ادامه می‌دهیم. با این حال باید توجه کرد که مشکل این است که میزان تجویز سرم از سوی همکاران پزشک به شدت زیاد شده است. بر این اساس لازم است که همکاران پزشک ما، رویه تجویز سرم را مدیریت کنند. ما در شرایطی قرار داریم که علی‌رغم اینکه تامین و واردات سرم‌مان به شدت بالا رفته، اما همچنان احساس نیاز می‌شود و همچنین برخی مراکز سرم نیاز دارند. بنابراین لازم است که پزشکان در تجویز سرم مقداری مدیریت کرده و در موارد الزام به مصرف سرم، آن را تجویز کنند. گاهی برخی بیماران مراجعه کرده و از همکاران پزشک درخواست تجویز سرم می‌کنند که این کار نوعی تجویز و مصرف غیرمنطقی را ایجاد می‌کند.

وی ادامه داد: طبق بررسی‌هایی که انجام دادیم، نشان داده شده که بیشترین قلم تجویز شده از سوی همکاران پزشک در پاییز سرم سدیم کلراید بوده است. بر این اساس از همکاران پزشک خواهش داریم که تجویز سرم را مدیریت کنند تا با مشکل مواجه نشویم. باید توجه کرد که اولویت ما برای تامین سرم، مراکز درمانی است و بعد از آن مراکز سرپایی را تامین می‌کنیم.

مصرف بالای داروهای بیهوشی و افزایش حجم واردات

شرایط واردات و تامین داروهای بیهوشی

رییس سازمان غذا و دارو درباره شرایط تامین داروهای بیهوشی نیز گفت: از اواخر سال ۱۳۹۸ تا سال ۱۳۹۹ و تقریبا سال ۱۴۰۰، بسیاری از اعمال جراحی الکتیو (غیر ضرور) به دلیل کرونا انجام نشد و بر این اساس بخش زیادی از اعمال جراحی در کشور متوقف بود. این درحالی است که از نیمه دوم امسال به شدت انجام اعمال جراحی الکتیو بالا رفته و به تبع آن مصرف داروهای بیهوشی هم افزایش یافته است. به عنوان مثال تامین داروی بیهوشی پروپوفول از ۲۰۰ هزار عدد در ماه به حدود ۸۰۰ هزار عدد رسیده است. این موضوع نشان می‌دهد که مصرف داروهای بیهوشی بالا رفته است. بر این اساس هم پزشکان و مراکز درمانی باید مقداری مدیریت کرده و ابتدا اعمال جراحی اورژانسی را انجام دهند. میزان واردات ما در حوزه داروهای بیهوشی پاسخگوی این حجم از افزایش اعمال جراحی الکتیو را نداشت و باید برای آن برنامه‌ریزی می‌شد؛ چراکه واردات کار آسانی نیست و نیاز به مدیریت دارد. تمام تلاش‌مان را می‌کنیم که این موضوع مدیریت شود.

محمدی با بیان اینکه اکنون در حوزه داروهای بیهوشی به ثباتی رسیده‌ایم، گفت: در زمینه داروهای بیهوشی به جز یک قلم کتامین که به دلیل مشکلات قضایی هنوز از گمرک هنوز ترخیص نشده، ‌در سایر اقلام به وفور داریم تامین می‌کنیم. داروهای بیهوشی ما عمدتا وارداتی هستند. ما هم حجم واردات را بسیار بالا برده‌ایم، اما هرچقدر هم واردات را بالا ببریم، اگر میزان تجویز و مصرف مدیریت نشود، مشکل ایجاد می‌شود. بنابراین لازم است که در کنار افزایش تامین، میزان تجویز و مصرف هم در مراکز درمانی، در مراکز جراحی محدود و ... مدیریت شود.

دارورسانی به استان‌های درگیر کولاک برف با شبکه پخش مویرگی

وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره وضعیت تامین داروها برای استان‌های درگیر کولاک و برف، گفت: در این زمینه مشکل و گزارشی نداشته‌ایم. باید توجه کرد که عمده شرکت‌های پخش دارویی‌مان شبکه مویرگی محکمی دارند که این شبکه مویرگی به دوردست‌ترین مناطق دسترسی دارد و دارو را در اختیار قرار می‌دهد. قطعا اگر در جایی در زمینه دسترسی به دارو دچار مشکل شوند، از هر مسیری که ممکن باشد، دارو را در اختیار قرار می‌دهیم. خوشبختانه تاکنون گزارشی نداشتیم، اما اگر گزارش مشکلی باشد، از هر مسیر ممکن دارو را که یکی از نیازهای حیاتی مردم است در اختیارشان قرار می‌دهیم.