تحریم کم‌سابقه در راه بازار یک سوخت مهم

تا چند هفته دیگر، بخش بزرگی از بازار جهانی دیزل که سوخت حیاتی برای اقتصاد جهان شمرده می شود، با تحریم کم‌سابقه روبرو خواهد شد.

به گزارش ایسنا، هیچ سوختی برای اقتصاد جهانی به اندازه دیزل ضروری نیست. این سوخت در کامیون‌ها، اتوبوس‌ها، کشتی‌ها و قطارها استفاده می‌شود. همچنین در ماشین آلات مورد استفاده در ساخت و ساز، تولید صنعتی و زراعت استفاده می‌شود.

این سوخت برای گرمایش خانه‌ها مصرف می‌شود و از آنجا که قیمت گاز طبیعی بسیار بالاست، در بعضی از نقاط برای تولید برق، به مصرف می‌رسد. اما از پنجم فوریه، اتحادیه اروپا، گروه هفت و متحدانش، مکانیزم سقف قیمت را برای صادرات سوخت روسیه فعال می کنند. این جدیدترین تلافی غرب در واکنش به حمله نظامی روسیه به اوکراین بوده و با ممنوعیت اتحادیه اروپا علیه واردات تقریبا همه فرآورده‌های نفتی روسیه، مصادف می شود.

مکانیزم مشابهی در حال حاضر برای صادرات نفت خام روسیه فعال شده اما این سقف قیمت و تحریم فروش سوختهای پالایش شده به خصوص دیزل است که ناظران بازار را نسبت به احتمال افزایش قیمتها، نگران ساخته است.

پیش از آغاز جنگ اوکراین، روسیه بزرگترین تامین کننده خارجی سوخت برای اروپا بود و این قاره، همچنان به خرید حجم زیادی از سوخت روسیه در آستانه آغاز تحریم‌هایش، ادامه داده است. در نتیجه این تحریم‌ها، احتمالا جریان تجارت جهانی دیزل با کمک خریداران جدید نفت روسیه که این سوخت را به اروپا ارسال می کنند، تغییر پیدا می کند. اما در کوتاه مدت، ریسک قیمتهای بالاتر وجود دارد.

کیشاو لوهیا، موسس شرکت مشاوره اویلیتیک در این باره می گوید: از دست دادن صادرات روسیه، اتفاق عظیمی است و جایگزین کردن آن، چالش استراتژیکی بزرگی به شمار می رود. اما بازار روی وحشت کمتر حساب می کند زیرا بازارها و جریان تجارت، انعطاف پذیری خود را ثابت کرده اند. تغییر جدیدی در کریدور تجارت دیزل در راه خواهد بود.

اتحادیه اروپا باید برای حدود ۶۰۰ هزار بشکه در روز واردات دیزل، منابع جایگزین دیگری پیدا کند و روسیه باید برای این میزان صادرات، خریداران جدید و کشتیهایی برای نگهداری این سوخت پیدا کند یا تولید پالایشگاههایش را کاهش دهد.

صادرات از آمریکا و هند به اتحادیه اروپا رو به رشد است و این کشورها مازاد تولیدشان را به این منطقه عرضه می کنند. پیش بینی می شود چین، سوخت بیشتری به بازارهای نزدیک ارسال کند و به طور غیرمستقیم، محموله های صادرکنندگان دیگر را به سمت اروپا سوق دهد.

نقش هند در تامین سوخت اروپا، قابل توجه است زیرا این کشور از زمان آغاز جنگ اوکراین، به یکی از خریداران بزرگ نفت ارزان روسیه تبدیل شده است.

افزایش بزرگ صادرات دیزل از سوی هند، به معنای آن است که نفت روسیه توسط هند خریداری و پالایش شده و به اروپا فروخته می شود.

تحریم‌های اتحادیه اروپا، ورود نفت روسیه به اروپا را کاملا متوقف نمی کند

چنین تجارتی، مقررات اتحادیه اروپا را نقض نمی کند اما منعکس کننده ناکارآمدی آشکار تحریم‌هاست. در واقع، هیدروکربنها صدها مایل بیشتر از شرایط عادی حمل شده و سپس دوباره برگردانده می شوند.

همچنین احتمال بکارگیری شیوه های پنهانی مانند دستکاری اسناد محموله ها یا ارسال سوخت به هاب ذخیره سازی فرآورده‌های پالایشی مناطق دیگر برای مخلوط شدن با فرآورده‌های غیرروسی وجود دارد.

از ابتدای زمستان تاکنون، از بدترین پیش بینی هایی که درباره کمبود نفت وجود داشت، اجتناب شده است. دیزل که تا چند ماه پیش، نقطه قوت بازار نفت بود، اکنون به دلیل گرمی غیرمعمول هوا و سیل واردات به اروپا، ضعیف شده است.

قیمت نفت پس از این که معلوم شد تحریم‌ها علیه روسیه به جای کاهش عرضه نفت این کشور، تنها مسیر آن را تغییر داده است، کاهش یافت. در میان خریداران جدید یا بزرگتر مسکو، معامله گران در آفریقا، آمریکای لاتین و احتمالا آسیا حضور دارند. در این بین، اروپا به خاورمیانه روی آورده که در آنجا، پالایشگاههای بزرگ جدید، فعالیتشان را افزایش داده اند.

با این حال، شرکت مشاوره انرژی اسپکتس هفته گذشته اعلام کرد روسیه احتمالا تنها قادر خواهد بود برای یک سوم از صادرات دیزل خود، مشتری جدید پیدا کند و باقی این ظرفیت بدون خریدار می ماند.

آمریتا سن، تحلیلگر ارشد این شرکت در مجمع جهانی انرژی امارات متحده عربی گفت: تحریم فرآورده‌های نفتی، مقوله پیچیده ای است زیرا روسیه برای پیدا کردن مشتری در هر جایی به جز اروپا، با مشکل روبرو خواهد بود.

مشکلات پالایش

صنعت پالایش اروپا آماده تعمیرات فصلی می شود و همچنین با اختلال، روبروست. تهدید تجدید اعتصاب در فرانسه، ممکن است باعث تعطیلی پالایشگاههای این کشور پس از آغاز تحریم‌ها علیه واردات روسیه شود.

دو پالایشگاه نفت در شرق آلمان که پیش از این نفت روسیه را از طریق خط لوله دریافت می کردند، سوخت کمتری نسبت به گذشته تولید می کنند زیرا جریان واردات متوقف شده است.

علاوه بر اینها، مسائل لجستیکی و فنی وجود دارد که ممکن است هر لحظه، بروز کنند.

بازارها برای بیمه جنگ برای کشتیهایی که به بنادر روسیه می روند، پس از اقدام شرکتهای بیمه اتکایی بزرگ در حذف پوشش بیمه، در بحران مانده اند و هزینه های نفتکش که با آغاز اجرای تحریم‌ها علیه نفت روسیه، افزایش سرسام آور پیدا کردند.

بر اساس گزارش بلومبرگ، فعلا نشانه ای از وحشت در بازارهای نفت دیده نمی شود. سوال اصلی در هفته های آینده این است که آیا قدرت کافی برای تغییر جریان تجارت دیزل جهان وجود دارد.