|
بیش از ۹۰ درصد آب کشور در حوزه کشاورزی به هدر می‌رود
|
تاريخ :
يازدهم ارديبهشت 1402 ساعت 12:11
|
|
کد : 276014
|
رئیس سازمان هواشناسی با اشاره به کمبود بارش‌ها و بحران آب در کشور، بر مدیریت صحیح منابع آبی بویژه از طریق اصلاح الگوی کشت و نحوه آبیاری در حوزه کشاورزی تاکید کرد.
بیش از ۹۰ درصد آب کشور در حوزه کشاورزی به هدر می‌رودبه گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی سازمان هواشناسی کشور، خانم تاجبخش، رئیس سازمان هواشناسی کشور، در مراسم گرامیداشت روز ملی خلیج فارس و همایش تخصصی حکمرانی آب که در سالن همایش‌های سازمان جغرافیایی نیرو‌های مسلح برگزار شد، علاوه بر موارد اصلی در مدیریت منابع آب راجع به تغییر اقلیم و برنامه‌های بین‌المللی برای سازگاری و مقابله با این پدیده سخنرانی کرد.
نقش آب در سیاستگذاری غیر قابل انکار است
خانم تاجبخش در مقوله بحران آب کشور، موضوع "عدم مدیریت صحیح" را بیش از "کم آبی" مقصر دانست و در کنار سایر عوامل از "تغییر اقلیم" به عنوان یکی از عوامل تاثیرگذار در تشدید این بحران یاد کرد.
به گفته رئیس سازمان هواشناسی، مدیریت ضعیف ما در منابع آبی، پیامد‌های ناگواری از جمله بیماری، از بین رفتن زیستگاه‌ها و منابع زیست محیطی و جانوری و نهایتاً کمبود آب شرب را به دنبال داشته و نمی‌توان نقش آب در سیاستگذاری را نادیده گرفت.
خانم تاجبخش خاطرنشان کرد: نقش تجمیعی آب در برهمکنش بین جو، اقیانوس، خشکی‌ها و دریا‌ها یکی از اساسی‌ترین موارد است و تدوین برنامه‌ها و وضع قوانین باید با در نظر گرفتن ملاحظات زیست محیطی از جمله تغییر اقلیم صورت پذیرد و در صورت عدم رعایت این موضوع با پیامد‌های ناگوارتری روبرو خواهیم بود.
ضرورت تغییر رویکرد نسبت به آب
رئیس سازمان هواشناسی کشور با تاکید بر تغییر رویکرد ما نسبت به "آب" گفت: باور عمومی ما در بحران آب کشور بر این است که با مدیریت مناسب منابع آبی می‌توانیم شرایط را از وضع موجود بهتر کنیم و در واقع اجماع بر این است که اگر مسئله آب به صورت حکمرانی مدیریت شود، اثر بخش‌تر خواهد بود نسبت به آنچه که در اختیار دولت یا یک بخشی از دولت باشد، چرا که آب مانند: هوا، خاک و ... بخشی از سرمایه سرزمینی است؛ بنابراین نقش تمام مردم و سمن‌ها می‌تواند در این حکمرانی تاثیرگذار باشد.
خانم تاجبخش با اشاره به موضوع "خصوصی سازی" که رهبر معظم انقلاب بر آن تاکید دارند، تصریح نمود: خصوصی سازی می‌تواند در این زمینه اثربحش باشد و ارائه خدمات کارآمد در کنار یک نظام اداری توانمند و یک نظام قضایی پاسخگو و عادل می‌تواند تمام مشکلات حوزه آب را برطرف کند.
رئیس سازمان هواشناسی، حکمرانی آب را حاصل یک تعامل پیچیده بین چهار مولفه: عملکرد، سنت، دولت و رویکرد برای مدیریت در زمینه تخصیص آب و بهره‌وری آن قلمداد کرد.
خانم تاجبخش با بیان اینکه عوامل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و زیست محیطی از اصلی‌ترین عوامل ابعاد حکمرانی آب هستند، گفت: تمرکز باید بر مدیریت مصرف آب باشد.
هدر‌رفت بیش از ۹۰ درصد آب در حوزه کشاورزی
رئیس سازمان هواشناسی از قانون آب در ایران، رشد سریع جمعیت در اواخر دهه ۵۰ و ۶۰، تغییر اقلیم و خشکسالی، بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آب، تحریم و مباحث اقتصادی، آب‌های مرزی، انتقال بین حوزه‌ای، جایگزین کردن چاه و سد به جای قنات و تغییر الگوی کشت در کشاورزی به عنوان برخی از مهم‌ترین چالش‌های آب یاد کرد و افزود: بیش از ۹۰ درصد آب در حوزه کشاورزی از بین می‌رود و طبق بررسی‌ها میزان بهره‌وری هر هزار واحد آب شاید حدود ۳۵ واحد باشد و این موضوع بیانگر لزوم تغییر الگوی کشاورزی است.
پیش‌بینی تنش آبی شدید برای خاورمیانه تا سال ۲۰۴۰
رئیس سازمان هواشناسی با استناد به گزارش واحد اطلاعات اکونومیست گفت: در بررسی‌های جهانی، منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا دارای بیش‌ترین تنش‌های آبی هستند و پیش‌بینی می‌شود ۴۴ کشور در مناطق مذکور تا سال ۲۰۴۰ با تنش آبی تا سطح "بسیار بالا" یا "بالا" مواجه شوند.
این مسئول خاطرنشان کرد: شهرنشینی سریع، رشد جمعیت، تغییرات آب و هوایی و توسعه اقتصادی بر سیستم‌های آبی فشار وارد می‌کند.
دکتر تاجبخش در تشریح آخرین وضعیت اقلیمی کشور گفت: دمای کشور طی پنجاه سال گذشته، در هر دهه ۰/۴ درجه سانتیگراد افزایش یافته، بارش روند کاهشی داشته و در هر سال حدود ۴/۸ میلیمتر بر میزان تبخیر و تعرق کشور افزوده شده است.
وی در خصوص وضعیت خشکسالی کشور براساس شاخص SPEI از سال ۱۳۷۲ تا ۱۴۰۱ بیان داشت: خشکسالی‌ها تقریباً روند افزایشی داشته و کشور در دهه‌های اخیر، بیشتر تحت تاثیر این پدیده خزنده بوده، طی دو سال گذشته خشکسالی پیاپی داشتیم و امسال نیز متاسفانه شرایط کشور خوب نیست و در حال حاضر میانگین بارش کشور ۲۰ درصد زیر نرمال است.
ایجاد زیرساخت مناسب؛ راهکاری برای استفاده از منابع طبیعی
رئیس سازمان هواشناسی با تاکید بر ضرورت "ایجاد زیرساخت" مناسب در کشور یادآور شد: بارش‌های حاصل از مانسون در تابستان ۱۴۰۱ متاسفانه به دلیل نبود زیرساخت جمع آوری نشد و در جنوب کشور این آب‌های شیرین روانه دریا شد و در دیگر مناطق نیز تبخیر شدند. انتظار می‌رود با ایجاد زیرساخت‌های مکفی از این منابع الهی بهره برداری بهینه را داشته باشیم.
دکتر تاجبخش، برداشت بی‌رویه از منابع زیرزمینی و حوزه‌های آبریز کشور، خشک شدن دریاچه‌ها، وقوع فرونشت و ... را حاصل مدیریت نامناسب ما و احتمالاً تغییر اقلیم دانست.
تهیه و عملیاتی کردن برنامه توسعه پایدار، تلفیق قوانین حکمرانی سنتی و حکمرانی موثر، مدیریت تقاضا به جای مدیریت عرضه، استفاده از پساب، جابجایی موقعیت جغرافیایی صنایع آب بر، مجهز کردن زمین‌های کشاورزی به سیستم تحت فشار، بازچرخانی مجدد آب، کشت برون مرزی، حفظ جنگلها، ممانعت از بهره‌برداری بی‌رویه خاک، سازگاری با تغییر اقلیم، توسعه تاب آوری و مقابله با پیامد‌های تغییر اقلیم از جمله مهم‌ترین راهکار‌های پیشنهادی رئیس سازمان هواشناسی کشور بود.
|