بر اساس آمار، مهاجرت روستاییان به شهرها از سال‌های ۵۵ تا ۹۵ رشد ۳۰۰ درصدی داشته است.

به گزارش ایسنا، محمدهادی منصوری، مشاور اسبق معاون رئیس‌جمهور ‌در مورد حاشیه‌نشینی و مهاجرت از روستاها بیان کرد: در سال ۵۵ با شروع اصلاحات ارضی و اوج‌گرفتن مهاجرت روستاییان به شهرها، ۳ میلیون و ۲۶۵ هزار خانوار در مناطق شهری و ۳ میلیون و ۴۴۶ هزار خانوار در مناطق روستایی زندگی می‌کردند که بر اساس سرشماری سال ۹۵ تعداد خانوارهای شهری نسبت به خانوارهای روستایی ۳ برابر شد و به‌ازای ۱۸ میلیون و ۱۲۵ هزار و ۴۸۸ خانوار شهری، ۶ میلیون و ۷۰ هزار خانوار در مناطق روستایی زندگی می‌کنند که این آمار بیانگر رشد ۳۰۰ درصدی مهاجرت از شهرها به روستا است.

وی افزود: در حال حاضر از ۸۴ میلیون نفر جمعیت کشور حدود ۲۶ درصد معادل ۲۰ میلیون نفر را جمعیت روستایی و یک میلیون نفر را جمعیت عشایری تشکیل می‌دهد و ۷۴ درصد مابقی جمعیت حدود ۶۹ میلیون نفر جمعیت شهری هستند.

جمعیت میانگین هر روستا ۳۰۰ نفر

منصوری که در یک برنامه رادیویی سخن می گفت، در ادامه با تأکید بر اینکه در حال حاضر بر اساس آمار، رقم میانگین جمعیت هر روستا حدود ۳۰۰ نفر است، بیان کرد: ۲۶ درصد جمعیت غیرشهری کشور در ۶۲ هزار آبادی و روستا ساکن هستند که از این تعداد روستا، ۳۹ هزار روستا جمعیت بالای ۲۰ هزار نفر و ۲۳ هزار روستا دارای کمتر از ۲۰ خانوار است.

وی تصریح کرد: روستاهای کمتر از ۲۰ خانوار به دلیل نبود امکانات و عدم تأمین نیازهای ساکنین مستعد مهاجرت هستند.

مشاور اسبق معاون رئیس‌جمهور ادامه داد: در بازه سال‌های ۹۵ تا ۹۸ به دلیل رشد جاذبه‌های گردشگری در روستاها و توسعه اقامت‌های روستایی و بوم‌گردی نیز مهاجرت معکوس رشد داشته؛ ولی با شیوع کرونا و تحت شعاع قرارگرفتن گردشگری این رشد متوقف شد.

منصوری اظهار کرد: بر اساس آمار و سرشماری سازمان نفوس و مسکن در سال ۹۰ برای اولین‌بار بعد از سال ۵۵ مهاجرت از شهر به روستا منفی و مهاجرت معکوس را در کشور شاهد بوده‌ایم، به‌گونه‌ای که در سال ۹۰ تعداد افرادی که از شهرها به روستاها مهاجرت کردند ۷۵۵ هزار و ۵۶۴ نفر بوده و تعداد افرادی که از روستاها به شهرها مهاجرت کردند ۶۵۵ هزار و ۲۵۱ نفر بوده است.

وی با تأکید بر ضرورت ایجاد امکانات آموزشی و بهداشتی در روستاها برای کاهش مهاجرت، افزود: رابطه معناداری بین سطح توسعه روستا و سطح مهاجرت وجود دارد و هر چه در روستاها سطح توسعه افزایش یابد میزان مهاجرت به شهرها کاهش می‌یابد.

بیماری مزمن «بزرگ سری» شهری

دکتر محمود مشفق، مدیرگروه جمعیت دانشگاه علامه طباطبایی نیز گفت: مشکل اساسی کشور در بحث سکونت، بیماری «ماکروسفالی یا بزرگ‌سری» شهری است.

وی افزود: در این بیماری مزمن اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی که کشور گرفتار آن شده است، کلان‌شهرها به‌اندازه جمعیت، رتبه، سرمایه و امکانات خود بر فضای ملی و جغرافیای کشور مسلط می‌شوند و بخش اعظم منابع داخلی را به خود اختصاص می ‏دهند.

مدیرگروه جمعیت دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: در قوانین و برنامه‌های توسعه کشور برنامه‌ها و تکالیفی در مورد مهاجرت، انتقال پایتخت، تقویت شهرهای مختلف، تقویت روستاها و... وجود دارد؛ ولی متأسفانه هیچ‌کدام اجرایی نشده است.

مشفق تصریح کرد: در برنامه‌های دوم، چهارم و ششم توسعه برنامه‌هایی اعم از بازتولید فضای جمعیت برنامه‌ریزی در سطح ملی، بررسی قابلیت‌های هر منطقه، تهیه سند ملی آمایش سرزمینی، تقویت مبادی مهاجرت و.. وجود دارد که اگر اجرایی شود می‌توان جلوی مهاجرت از روستاها به شهرها را گرفت.