همشهری آنلاین: یک بیمار مبتلا به صرع مقاوم به درمان دارویی در بیمارستان امام حسین (ع) تهران و با همکاری تیم جراحی و بیهوشی، در حالت بیداری برای برداشتن ضایعه مغزی عامل ایجاد حملات تشنج با موففیت جراحی شد.

به نقل از وبدا به گفته دکتر محسن کوشا متخصص جراحی مغز و اعصاب درباره جراحی ضایعه مغزی عامل تشنج در این بیمار مبتلا به صرع مقاوم به درمان دارویی بیمار مرد ۲۹ ساله بود که به علت تشنج های مداوم مورد بررسی تیم فلوشیپ صرع و تیم فوق تخصصی بیماری های تشنج بیمارستان امام حسین(ع) قرار گرفته و نامزد انجام این عمل جراحی شده بود.

دکتر کوشا درباره ضایعه مغزی بیمار گفت: «در این مورد ضایعه ای جنینی در لوب پیشانی (frontal cortex) مغز وجود داشت که بر اثر اختلال در شکل گیری قشر (کورتکس) مغز ایجاد شده و عاملی برای بروز تشنج و رشد سلولی خارج از حد معمول کانونی قشر مخچه (Focal cortical dysplasia, FCD) بود.»

به گفته این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: «به علت قرارگیری محل ضایعه در نزدیکی منطقه حرکتی صورت و دست‌ها، بیمار در حالت بیدار جراحی شد و همکاری کامل با تیم بیهوشی و جراحی را داشت.»

دکتر کوشا با تاکید بر بهره‌گیری از تجهیزات بومی در انجام این جراحی گفت: «دستگاه ناوبری (Navigation) که تولید داخل است در این جراحی نقش مهمی در تشخیص محل دقیق ضایعه داشته است. همچنین از طریق MRI و ایکاگ (Electrocorticography) حین عمل، عامل تشنج بررسی و با جراحی به صورت کامل برداشته شد.»

تفاوت انجام عمل جراحی در حالت بیهوشی و حالت بیداری

سهراب سلیمی فلوشیپ بیهوشی جراحی مغز و اعصاب نیز در این باره با اشاره به اهمیت بررسی شرایط و وضعیت بیمار توسط تیم متخصص و فوق تخصص برای انجام جراحی برای انجام عمل جراحی به صورت معمول یا بیهوشی یا به صورت بیدار گفت:‌«طبق ارزیابی‌های انجام شده اگر کانون تشنج‌زا در نزدیکی بخش‌های کنترل کننده عملکردی فرد در مغز باشد، بیمار در صورت انجام عمل جراحی شانس بیشتری دارد× چرا که در حین جراحی عملکرد این مراکز مغزی کنترل می‌شود تا هیچ‌گونه اختلال، ضعف یا نقصانی به مراکز حیاتی که حرکتی، تکلمی و بینایی است، وارد نشود،»

به گفته دکتر سلیمی در این در این نوع جراحی بیمار پس از عمل به سرعت به شرایط عملکردی قبلی خود بازمی‌گردد.

جراحی که انتخاب دومی ندارد

او درباره تفاوت شیوه انجام این نوع جراحی با جراحی‌های معمول در حالت بیهوشی گفت: «در جراحی‌هایی که به صورت بیدار انجام می‌شود، حین عمل بیمار با آمادگی‌هایی که از پیش به او داده شده، همکاری‌های لازم را با تیم جراحی و تیم بیهوشی دارد، تصاویر و رنگ‌ها را می‌بیند، حرف می‌زند و می‌تواند اندام‌های خود را حرکت دهد.

سلیمی گفت:‌«در سایر جراحی‌ها، انتخاب دومی وجود دارد؛ به این معنا که در صورت تشخیص امکان بی‌حسی محل جراحی، اگر این اقدام موفق نباشد، همان لحظه امکان بیهوشی عمومی فرد وجود دارد، اما در این عمل، انجام بیهوشی عمومی ممکن است به مرکز تکلم، بینایی یا اندام‌های حرکتی بیمار ضربه عمده ای وارد کند. از همین رو تیم در این نوع جراحی انتخاب دومی ندارد.»

انجام نوار مغزی حین عمل نیز از دیگر تفاوت های عمده جراحی مغز در حالت بیداری است.

وقتی جراح به محل برداشتن ضایعه در مغز می‌رسد

این دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی گفت: «پس از رسیدن جراح به نقطه‌ای که باید مداخله صورت گیرد، همراهی تیم پزشکی با بیمار افزایش می‌یابد و بنا به محل قرارگیری ضایعه درخواست‌هایی برای حرف زدن یا حرکت دادن اندام‌ها از بیمار صورت می‌گیرد تا مرکز تکلم، بینایی و حرکت فرد ارزیابی شود.»

او در ادامه با تاکید بر اهمیت همراهی بیمار با تیم جراحی و بیهوشی، افزود: «پیش از انجام جراحی باید با بیمار صحبت شود تا آمادگی کامل را داشته باشد و درصد موفقیت جراحی افزایش یابد.»

به گفته دکتر سلیمی، انجام عمل جراحی مغز به صورت بیدار برای بیماران مبتلا به صرع مقاوم به درمان، در خارج از کشور هزینه بالایی دارد، «بنابراین اگر خدمتی در کشور ارایه می‌شود باید اطلاع‌رسانی صورت گیرد تا بیماران به مراکز ارایه دهنده مراجعه کنند