هشدارها براي شيوع موج سوم ايدز در حالي از دو سال پيش شروع شده است كه ابتلاي جنسي به HIV/ايدز كم‌كم ابعاد ديگر خودش را نشان مي‌دهد. گفته شده است كه قربانيان جنسي ايدز، گروه خاص و معدودي نخواهند بود. ويروس نقص ايمني اگر از شيوه شيوع جنسي را پيش بگيرد، قطعا عموميت جامعه را تهديد مي‌كند.
لزوم فرهنگ سازي در جامعه
در يك ماه گذشته بحث ازدواج موقت ورد زبان بسياري از مسئولان و كارشناسان شده است. اما درحالي كه برخي از مسئولان انتظامي و قضايي صورت‌هاي مختلف ازدواج موقت را پيشنهاد مي‌دهند كارشناس اداره ايدز و بيماري‌هاي آميزشي وزارت بهداشت مي‌گويد كه ازدواج موقت باعث افزايش ايدز و بيماري‌هاي آميزشي مي‌شود.
كيانوش كمالي به ايلنا مي‌گويد: «فكر مي‌كنم ازدواج موقت مانند شمشير دو لبه عمل مي‌كند. واقعيت اين است كه هر چقدر تعداد شركاي جنسي بيشتر باشد احتمال انتقال بيماري‌هاي آميزشي و ايدز بيشتر مي‌شود.» نكته‌اي كه كمالي به آن اشاره مي‌كند، اولين اصل در پيشگيري از ايدز است؛ خويشتنداري.
او در اين باره مي‌گويد: «اصل در پيشگيري از ايدز و بيماري‌هاي آميزشي، وفاداري به يك همسر است اما شايد ازدواج موقت احتمال مخفي‌كاري را كمتر كرده و زمينه را براي آموزش رفتارهاي جنسي سالم و ارائه وسايل پيشگيري به اين افراد فراهم كند. چنانچه بستر آموزش و ترويج رفتار جنسي سالم در ازدواج موقت فراهم نشود امكان انتقال بيماري‌هاي آميزشي و ايدز گسترش مي‌يابد. اگر ازدواج موقت را بپذيريم و يك همسري را رد كنيم بايد روش‌هاي جلوگيري از انتقال بيماري‌هاي آميزشي را آموزش داده و استفاده صحيح از وسايل بهداشتي را آموزش دهيم تا ازدواج موقت تبديل به يك معضل نشود.»
رفتارهاي جنسي پرخطر
پيش از اين مينو محرز، رئيس مركز تحقيقات ايدز در ايران از عدم آموزش راه‌هاي پيشگيري از ايدز انتقاد كرده بود. او درباره آموزش پيشگيري از ايدز مي‌گفت: «با توجه به اينكه آموزش تنها راه پيشگيري از افزايش بيماري ايدز است، متاسفانه در كشور به اين مساله كمترين اهميت داده مي‌شود. مهم‌ترين موضوع در آموزش رفتارهاي پرخطر، آموزش رفتارهاي جنسي سالم است. داشتن رفتارهاي پرخطر، احتمال آلودگي به ويروس HIV و ساير عفونت‌هاي آميزشي را بيشتر مي‌كند.
رفتارهاي جنسي پرخطر شامل داشتن شركاي جنسي متعدد، تماس‌هاي جنسي نامعمول، متوسل شدن به خشونت در زمان تماس جنسي، مصرف مواد مخدر يا روانگردان قبل از ارتباط، روابط محافظت نشده (استفاده نكردن از كاندوم) و غيره است و براي پيشگيري از HIV و ايدز در جامعه بايد رفتارهاي جنسي سالم را به افراد به‌ويژه نوجوانان و جوانان آموزش داد.»
رئيس مركز تحقيقات ايدز در ايران به شيوع جنسي ايدز اشاره مي‌كند و مي‌گويد: «بر اساس آمارهاي وزارت بهداشت، انتقال ايدز از طريق اعتياد تزريقي تاحدي در كشور كنترل شده، انتقال از مادر به جنين نيز هنوز در جامعه ما نمود پيدا نكرده و انتقال از طريق فرآورده‌هاي خوني نيز تقريبا به صفر رسيده اما انتقال از طريق روابط جنسي به سرعت در حال افزايش است.»
كاهش معتادان تزريقي مبتلا به ايدز
ايران يكي از موفق‌ترين طرح‌هاي پيشگيري از ايدز را در سه، چهار سال گذشته اجرا كرده است؛ توزيع رايگان سوزن ميان معتادان تزريقي. همين طرح باعث كاهش رشد ابتلا به ايدز ميان اين گروه پرخطر شده است.
به گفته پرويز افشار، مشاور وزير رفاه و عضو اتاق فكر مديريت ستاد مبارزه با موادمخدر، ميزان ابتلا به ايدز در بين معتادان تزريقي در سال‌هاي 82 ـ 81، 23 تا 24 درصد بود كه اين ميزان هم اكنون بر اساس آمارهاي موجود با كاهش 50 درصدي به حدود 12 درصد رسيده است: «روند درماني معتادان به‌ويژه درمان و كاهش آسيب معتادان تزريقي كشور، سير صعودي قابل توجهي داشته و مي‌توان اعلام كرد كه ميزان شيوع بيماري‌هاي عفوني به‌ويژه ايدز بين اين گروه از معتادان كه بيماران پرخطر محسوب مي‌شوند، تاحدي كنترل شده است.»
تجربه ديگر كشورها
اما نگراني از شروع موج سوم ايدز، از همين گروه معتادان تزريقي ناشي مي‌شود. در هشدارهايي كه براي شيوع جنسي ايدز وجود دارد، به روابط جنسي محافظت نشده اين گروه تاكيد مي‌شود. كارشناس اداره ايدز و بيماري‌هاي آميزشي وزارت بهداشت در اين‌باره مي‌گويد: «اينكه وزارت بهداشت خبر از شروع موج سوم همه‌گيري ايدز از طريق جنسي مي‌دهد، براساس تجربه ساير كشورها و نيز انجام مطالعات رفتاري است.
هنگامي كه مي‌بينيم 70 درصد مصرف‌كنندگان تزريقي مواد از نظر جنسي فعال بوده در حالي‌كه اغلب آنها روش‌هاي جلوگيري از انتقال بيماري‌هاي آميزشي را نمي‌شناسند يا آن را به‌كار نمي‌برند، زنگ خطر موج سوم همه‌گيري از طريق ارتباط جنسي به صدا در مي‌آيد.»
آنچه كه به عنوان بمب ساعتي از آن نام برده مي‌شد، مدت‌هاست كه توانسته نظر كارشناسان و مسئولان را از يك سو و گروه‌هاي پر خطر را از سوي ديگر به خود جلب كند.