مهر: وزیر راه و ترابری از خروج فرانسوی‌ها از مشارکت در ساخت آزاد راه تهران- شمال خبر داد.
حمید بهبهانی درباره سرنوشت مشارکت فرانسوی‌ها در آزادراه تهران - شمال گفت: " فرانسوی‌ها از مشارکت در ساخت پروژه آزادراه تهران-شمال کنار گذاشته شده اند."
وی از اعلام آمادگی چینی‌ها برای جایگزینی به جای فرانسوی‌ها به منظور تامین 50 درصد از مبلغ فاینانس پروژه ساخت فاز اول آزادراه تهران-شمال خبر داد و گفت: هم اکنون این موضوع در دست بررسی است.
بهبهانی ابراز امیدواری کرد روند ساخت آزادراه تهران - شمال در آینده ای نزدیک شتاب گیرد.
در همین حال، برخی مسئولان وزارات راه و ترابری چندی پیش در این باره گفته بودند: " اگر دو بانک فرانسوی شرایط طرف ایرانی را در پروژه ساخت آزادراه تهران-شمال نپذیرند یک بانک دیگر چینی جایگزین فرانسوی‌ها می‌شود، چراکه در این پروژه یک کنسرسیوم شامل سه بانک تشکیل شده است که یکی از بانک‌ها متعلق به چینی‌ها و دو بانک دیگر فرانسوی هستند. اما دو بانک فرانسوی جمعا 50 درصد مبلغ فاینانس را تأمین می‌کنند و بانک چینی به تنهایی 50 درصد دیگر مبلغ فاینانس این پروژه را تأمین خواهد کرد."
باوجود اشباع ظرفیت جاده شمال کشور و تاکید سه رئیس جمهور و هشت مقام عالی وزارت راه و ترابری مبنی بر تسریع در روند ساخت آزادراه تهران- شمال، در چهاردهمین سال از آغاز این پروژه نیز روند اجرا همچنان بسیار کند است.
مطالعات مربوط به طرح احداث آزاد راه تهران – شمال اولین بار در سال 1356 به تصویب رسید. در آن هنگام یک شرکت فرانسوی داوطلب احداث آن با سرمایه خود در طی 5 سال بود و تنها شرطش وصول عوارض از وسایل نقلیه عبوری در مدت 10 سال پس از بهره برداری از آزاد راه مذکور بود. با احتساب بهره و سود سرمایه هزینه احداث آزاد راه در آن هنگام به 750 میلیارد ریال می‌رسید.
در آن زمان یک سرمایه گذار ایرانی به نام «گلزار» پیشنهاد کرده بود که در ازای دریافت 100 میلیون متر مربع از اراضی منطقه، آزاد راه مذکور را در طول پنج سال احداث و تحویل نماید که این پیشنهاد مورد توجه قرار نگرفت.
به هرحال، کلنگ آغاز اجراى این پروژه در سال 1375 به زمین زده شده است. عقد قرارداد مشارکت با بنیاد مستضعفان در سال 1375 با برآورد 2500 میلیارد ریال و سهم الشرکه وزارت راه و ترابری به مبلغ 150 میلیارد ریال به صورت مقطوع جهت تملک اراضی و واگذاری 5/62 میلیون متر مربع زمین به وسیله دولت و بقیه تعهدات و هزینه ها برای تکمیل و بهره برداری از آزادراه توسط بنیاد تعهد گردید.
در سال 1380 به علت محدودیتهای مبتلا به واگذاری زمینهای تعهد شده مذاکرات برای تغییر قرارداد شروع و نهایتاً در سال 83 متمم قرارداد منعقد و عملیات اجرایی در سال 84 با هزینه کرد 75 میلیارد ریال و تأمین اعتبار بابت برگزاری جلسات، رفع مشکلات و سوء تفاهمات، انتخاب بانک عامل و انجام کارهای بانکی اقدام و عملیات اجرایی با شرایط جدید شروع گردید.
سال 1381 رئیس جمهورى وقت ایران پروژه ساخت آزادراه تهران - شمال را جزو پروژه هاى داراى اولویت انتخاب کرد ولى در تخصیص اعتبارهاى این طرح در دولت گذشته تعلل صورت گرفت.
دولت نهم نیز پس از استقرار مصوباتی در این خصوص داشت از جمله آن که موافقت شورای اقتصاد با درخواست وزارت راه و ترابری برای اصلاح تامین منابع مالی فاز نخست آزاد راه تهران- شمال بود.
در اسفندماه سال 84 بابت پیش پرداخت فاینانس تعهد شده، مبلغ معادل 33 میلیون دلار توسط بنیاد به بانک عامل پرداخت گردید.
اعتبار اسنادی در تاریخ 16/10/85 افتتاح و در مورخ 10/12/85 با تنفیذ وام (Finance) قرارداد اجرایی گردید. مبلغ قرارداد تأمین مالی و اجرای منطقه یک 220 میلیون دلار و 300 میلیارد ریال می باشد.
براساس تصمیم دیگری که در سال 85 گرفته شد، درخواست وزارت راه و ترابری درخصوص اصلاح مصوبه موضوع احداث و بهره برداری منطقه یک آزاد راه تهران - شمال به طول 32 کیلومتربا استفاده از تسهیلات مالی خارجی توسط شرکت ساخت و توسعه زیر بناهای حمل و نقل کشوررا به استناد بند ج ماده 13 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی ایران مورد بررسی قرارداد و ضمن موافقت با تمدید اعتبار و مهلت مصوبه به مدت یکسال با اصلاح آن موافقت کرد.
همچنین براساس تصمیم دیگر دولت نهم، سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور پنجاه درصد تسهیلات خارجی ( سهم الشرکه بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی ) مورد نیاز برای اجرای پروژه آزاد راه تهران - چالوس را تضمین و به بانک تجارت اعلام کند تا چنانچه طرف مشارکت از پرداخت سهم خود در اقساط قرار داد ناتوان بود، این سازمان اعتبار لازم را تامین و وزارت راه و ترابری نسبت به پرداخت اقساط لاوصول و یا معوق اعلامی بانک عامل ( بانک تجارت) اقدام و در حساب‌های فی ما بین با بنیاد یاد شده منظور کند.
در این میان، اخیرا قرارداد متمم ساخت فاز اول آزادراه تهران - شمال امروز میان وزارت راه و ترابری و بنیاد مستضعفان با کنسرسیوم STA چین به امضا رسیده است. کنسرسیوم چینی متعهد شده است ساخت قطعه نخست آزادراه تهران-شمال را در مدت سه سال انجام دهد، ضمن اینکه درصورت تاخیر بیش از 10 درصد در زمان تحویل طرح ، مدیریت چینی‌ها در این آزادراه خلع می شود.
ارزش قرارداد قبلی ساخت منطقه یک آزادراه تهران - شمال که در سال 82 میان وزارت راه و ترابری و بنیاد مستضعفان و کنسرسیوم چینی منعقد شده بود، 245 میلیون دلار بود.